Çalışma hayatına sigortalı olarak başlayan kişiler belli bir yaşı, prim gününü ve sigortalılık süresini tamamladıklarında emekli aylığı almaya hak kazanırlar. Emekli olurken de çalıştıkları son iş yerinden (en az 1 yıl bu iş yerinde çalışmış olmak şartı ile) kıdem tazminatı alabilirler. Bu süreci tamamlamak için uzun yıllar çalışmak gerekir. Ama sigorta sistemi ve çalışma hayatını düzenleyen iş mevzuatı çalışanlara bu konuda bazı esneklikler de tanımıştır. Prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayan kişiler henüz emeklilik yaşına gelmemiş olsalar bile, SGK’dan durumlarını bildiren bir yazı alıp çalıştıkları iş yerine ibraz ederek kıdem tazminatı almaya hak kazanabilirler. Peki bu hakkı herkes elde edebilir mi? Hangi şartları sağlamak gerekir?
Emeklilik ya da yaş dışında emekliliğin diğer şartlarını sağlayarak kıdem tazminatı alma hakkı 1475 sayılı Mülga İş Kanunu’nun kıdem tazminatını düzenleyen yürürlükteki 14. maddesi tarafından çalışanlara sağlanmış bir haktır.
Emeklilik Nedeniyle İş Akdi Feshi
Çalışanın emekli olması, ilk sigortalı olduğu tarihten itibaren belli bir prim gününü doldurmuş ve emeklilik elde edeceği yaşa gelmiş olması ile mümkündür. Bu şartlar çalışanın sigortalılığının başladığı tarih baz alınarak belirlenen sürelere göre elde edilir.
Emekli olarak işten ayrılmak, sigortalılığın sonlandırılması anlamına gelir. Çalışan bu nedenle iş sözleşmesini sonlandırır ve bu fesih şekli kıdem tazminatı hakkı doğurur. Kıdem tazminatı elde edebilmek için en önemli şartlardan biri aynı işverene bağlı en az 1 yıl çalışmış olmaktır. Fesih nedeni emeklilik olsa bile 1 yıllık süreyi tamamlamamış kişiler kıdem tazminatı alamazlar.
Emeklilik sebebiyle işten çıkışlar işveren tarafından “08-Emeklilik (Yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle” başlıklı işten çıkış kodu ile sigortaya bildirilir.
Sigortalılık yılına göre emeklilik şartları için aşağıda yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
- 1999 öncesi sigortalılığı başlayanlar (https://iskanunu.com/pratik-bilgiler/1999-oncesinden-sigortali-olanlarin-emeklilik-sartlari/)
- 1999 – 2008 yılları arasında sigortalılığı başlayanlar (https://iskanunu.com/pratik-bilgiler/1999-2008-yillari-arasinda-sigortali-olanlarin-emeklilik-sartlari/)
- 2008’den sonra sigortalılığı başlayanlar (https://iskanunu.com/pratik-bilgiler/2008den-sonra-sigortali-olanlarin-emeklilik-sartlari/)
- Emeklilik İşlemleri (https://iskanunu.com/sizin-sorduklariniz/emeklilik-islemleri/ )
Yaş Şartını Tamamlamadan Emeklilik Nedeniyle İş Akdi Feshi
Emekli olmadan, sadece gerekli prim gününü dolduran ve sigortalılık süresi belli bir yılı tamamlamış kişilere de kıdem tazminatı hakkı tanınmıştır. Bu hakkı elde etmek için gerekli şartlar kişilerin ilk sigortalı oldukları tarihe göre değişiklik gösterir. Genellikle “15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü” şeklinde duyduğumuz bu hak aslında birçok kişinin sandığı gibi herkes için geçerli bir şart değil.
Sigortalılık yılını ve prim gününü doldurarak iş yerinden ayrılmak ve kıdem tazminatına hak kazanmak isteyen kişi öncelikle ilk sigortalı olduğu tarihe bakmalıdır.
8 Eylül 1999 tarihinden önce ilk defa sigortalılığı başlamış ve bu tarihten önce 18 yaşını doldurmuş olan kişiler 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısını tamamladıklarında sigortadan yazı alarak iş akdini feshedip kıdem tazminatı alabilirler. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk kez sigortalı olmuş çalışanlar için ise kıdem tazminatı alabilmek için 15 yıl 3600 prim günü yeterli değildir.
Yıllardır 15 yıl 3600 prim günü ile kıdem hakkı kazanıldığı için günümüzde çalışanlar arasında yanlış bir algı oluşmuştur. Sigortalılığı 99 sonrası başlayanlar bile bu haktan yararlanmak için SGK’dan yazı talebinde bulunmaya başladığı için Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne konuyu açıklayan bir yazı iletti. Yazının aslına ulaşmak için tıklayın.
İlk sigortalılığın başladığı tarihe göre kıdem tazminatı alabilmek sigortalılık yılı ve prim günü şartı aşağıdaki gibidir:
- 8 Eylül 1999 tarihinden önce ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısı
- 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda ya 7000 prim günü sayısı ya da 25 yıl sigortalılık 4500 prim günü sayısı
- 1 Mayıs 2008 – 31 Aralık 2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 4600 prim günü sayısı
- 1 Ocak 2009 – 31 Aralık 2009 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 4700 prim günü sayısı
- 1 Ocak 2010 – 31 Aralık 2010 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 4800 prim günü sayısı
- 1 Ocak 2011 – 31 Aralık 2011 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 4900 prim günü sayısı
- 1 Ocak 2012 – 31 Aralık 2012 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 5000 prim günü sayısı
- 1 Ocak 2013 – 31 Aralık 2013 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 5100 prim günü sayısı
- 1 Ocak 2014 – 31 Aralık 2014 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 5200 prim günü sayısı
- 1 Ocak 2015 – 31 Aralık 2015 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 5300 prim günü sayısı
- 1 Ocak 2016 tarihinden sonra ilk kez sigortalı olan çalışanlarda 25 yıl sigortalılık 5400 prim günü sayısı
Bu şartları sağlayarak SGK’dan yazı alan ve iş sözleşmesini sona erdirip kıdem tazminatı talep eden işçi, SGK’ya “14-Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması” işten çıkış kodu ile SGK’ya işveren tarafından bildirilir.
İlgili yazılarımız:
Kıdem tazminatı ve emeklilik için Başka bir il SGK müdürlüğünden kıdem tazminatına esas yazı alıp istifa dilekçesi ile birlikte iadeli taahhütlü olarak işyerine göndersem olurmu acaba
Emekli olupta çalışmaya devam eden biri için bu durum geçerli mi?
Merhaba
2009 12. Ay girişliyim 4700 ssk günümü tamamladığımda 25 yıl şartı gerekmeden kıdem tazminatımı alabilir miyim
Merhaba uğur bey,
Sizin için bazı yorumlamalarda alabilir bazılarında alamaz deniyor Sgk kurumları bile kendi aralarında çelişiyor. Durumunuzu merak ettim herhangi bir başvuruda bulundunuz mu? Yazı alabildiniz mi?
Evet alabılırsınız, nereden biliyorsunuz derseniz bugün işyerinden aynı durumda olan arkadaşım çıktı. Fakat öyle bir durum varki her SGK da çalişanlar bunu bilmiyor 17o bile bilmiyor. O yüzden her SGK ya sormanızda fayda var
sgk aldığım kıdem tazminatı alabilir yazısının ne olduğunu tekrar sormak için gittiğim de 2008 sonrası için 25 yıl sigorta süresi olmadığını 4600 den kıdem tazminatımı alabileceğimi söyledi.
Kısacası 2008 1 mayıs sonrasına 25 yıl yok
Aynı durumla şuanda uğraşıyorum ssk ve İş-Kur’a gittim aramadıgım malimüşavir ve avukat kalmadı alo 170 î aradım 2009 girişli olanlar için 4700 gün prim günü şartı var kıdem tazminatı yazısı veriliyormuş 170 in demesine göre de ihbar veremeye gerek yokmuş
1.5.2008 sonrası 25 yıl şartı var mi yok mu gerçekten doğru düzgün bilen yok uzmanlar bile ikiye bölünmüş
Sgk.gov.tr den bakabilirsiniz .1 mayıs 2008 sonrasında sigortalılık suresi yazmiyor -kaldırıldı ,burda siz eklemişsiniz .Insanlarin akillarini karistiriyorsunuz .Sizin yüzünuzden belkide kac kisi hakkini alamayıp çıkıyor. Bilmiyorsaniz yayin yapmayin .E devletinizden bakın arkadaşlar. 01.05 den sonra şartlar tamamsa alirsiniz kidem .30.04.2008 den once sigortalılık suresi 25 yil yazar.
3 sgk ya da sordum 3 ude veriyor .
01.05.2008 sonrası 4600 ve 5400 prım gun sayısı yeterlidir .Bu sayfa 5510/28 ve 4a yaslılık aylığı düzenlemesini değiştirmiş .Amaçları nedir bilemem .Kanunda olmayan sigortalılık süresini kendileri eklemiş .Tam dava açılmalık durum .Birçok arkadaşım kıdem yazısını aldı .Memurlar ve 170 zaten konuya hakim .Bilgi edinebilirsiniz .
E devletten ve sgk dan nasil bakabiliyoruz acaba