Bireysel Emeklilik Sistemi Yeni Dönemi

İlgili Makaleler

Malulen Emeklilik ile Engelli Emekliliği Arasındaki Farklar

5 gün önce

Yılbaşı Yardımları Nasıl Bordrolaştırılır?

6 gün önce

BORÇLANIN!

2 hafta önce

Bireysel emeklilik sistemine katılım zorunlu mu yoksa otomatik katılım zorunlu mu derken toplum arasında birçok soru, cevap beklemektedir. Özellikle 1 Ocak 2017 sonrası bireysel emeklilik sistemi katılımının otomatik (zorunlu) olması ile hem işverenler hem de şartları sağlayan çalışanlar açısından merak edilen konuları açıklamaya çalışacağız. Öncelikle kısaca bireysel emeklilik sisteminde yeni dönem konusunda açıklama yapalım.

Bireysel Emeklilik Sistemi, bireylerin emeklilik dönemlerinde daha rahat yaşayabilmeleri, gelir elde ettikleri dönemdeki hayat standartlarını emeklilik dönemlerinde de koruyabilmeleri ve ihtiyaç duyacakları ek harcamalarını rahatça karşılayabilmeleri için mevcut kamu sosyal güvenlik sistemlerine tamamlayıcı olarak oluşturulan bir emeklilik sistemidir.

Bireysel Emeklilik Sisteminde Otomatik Katılım Tarihi

6740 sayılı Kanun gereğince 1 Ocak 2017 tarihi sonrası uygulama yürürlük kazanacak.

Kimler Bireysel Emeklilik Sistemine Dâhil Olacak?

Sistem, 45 yaş altı kamu ve özel sektör çalışanlarını kapsıyor. 5510 sayılı Kanunun 4.maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine tabi 45 yaş altı sigortalılar sistemden faydalanacak.

İşveren Fon Şirketini Kendisi Belirleyebilir Mi?

İşveren, çalışanını ancak otomatik katılım için emeklilik planı düzenleme konusunda Müsteşarlıkça uygun görülen şirketlerden birinin sunacağı emeklilik planına dâhil edebilir.

Bireysel Emeklilik Katkı Payı Tutarları Ne Kadar Olacak?

Çalışan katkı payı, çalışanın 5510 sayılı Kanun madde 80 çerçevesinde belirlenen prime esas kazancının yüzde 3’üne karşılık gelen tutardır.

Bu zorunlu oranı iki katına kadar arttırmaya, yüzde 1’e kadar azaltmaya veya maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Örnek-1: Çalışanın SGK primleri asgari ücret üzerinden bildiriliyorsa, zorunlu BES  ’e ödeyeceği aylık katkı payı tutarı 1.647 TL x %3 = 49,41 TL olacaktır.

Örnek-2:  SGK bildiriminin SGK tavan tutarı üzerinden yapılması durumunda ise çalışanın zorunlu BES ’e ödeyeceği katkı payı tutarı 10.705,50 TL x %3 =321,17 TL olacaktır.

Çalışan Kesintisi %3’ten Fazla Olabilir Mi?

Çalışan otomatik katılıma ilişkin emeklilik sözleşmesinde belirlenen tutardan daha yüksek bir tutarda kesinti yapılmasını işverenden talep edebilecektir.

Mevcutta Bireysel Emeklilik Sistemine Dâhil Olanların Katılım Zorunluluğu Var Mı?

Mevcut bir bireysel emeklilik sözleşmesi olsa da, 45 yaş altındaki kamu ve özel sektör çalışanları yeni sisteme dâhil olacaklar.

Çalışanlar, daha önce dâhil oldukları gönüllü bireysel emeklilik planına, yeni zorunlu bireysel emeklilik planı da eklendiğinde, hangi plana katkı payı ödemeye devam edeceği konusunda ikileme düşülebilir. Bireysel Emeklilik Sistemi bir tasarruf aracı olduğu için çalışanların hem gönüllü BES ’i ve hem de otomatik BES ’i devam ettirmeleri de mümkün olacaktır. Fakat iki emeklilik planına da aynı anda birikim çalışanı maddi olarak zorlayacaksa, otomatik BES daha avantajlı gözüküyor.

Mevcutta BES ile Zorunlu BES arasındaki Farklar

Otomatik BES sisteminde gönüllüde olduğu gibi birikiminizden tam anlamıyla yararlanabilmeniz için 10 yıl sistemde kalmayı ve 56 yaşına ulaşmayı şart koşuyor.

Mevcut BES ’te bulunan yüzde 25 devlet katkısı otomatik BES ’te de var. Ama otomatik BES sistemine geçenler için, emeklilik hakkının kullanılması durumunda hesabında bulunan birikimi en az 10 yıllık olması şartı ile yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin yüzde 5’i karşılığı ek devlet katkısı ödemesi yapılacak.

Mevcut sistemde bulunan fon yönetim ücreti ve giriş ücreti otomatik BES ’te olmayacak. Sadece yıllık aidat alınacak. Bu da kişilere önemli bir maliyet avantajı sağlayacak.

Mevcut Bireysel Emeklilik Sözleşmeleri Otomatik Katılıma Aktarılır Mı?

Mevcutta gönüllü olarak bireysel emeklilik sisteminde bulunan vatandaşlar 1 Ocak 2017 sonrası yürürlük kazanacak yeni otomatik katılım bireysel emeklilik sistemine aktarım yapamayacaklar.

Bireysel Emeklilik Sisteminde Otomatik Katılımda Cayma Hakkı Var Mı?

Çalışanlar, emeklilik planına dâhil edildiklerinin kendilerine bildirildiği tarihten itibaren 2 ay içinde cayma hakkına sahipler. Cayma halinde ödenen katkı payları, var ise hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte on (10) iş günü içinde çalışana iade edilecek.

Cayma hakkını kullanmayan çalışan Müsteşarlıkça belirlenen hallerde katkı payı ödemesine ara verilmesini talep edebilir.

Cayma Hakkını Kullanmayanların Avantajı Var Mı?

Sistemde cayma hakkını kullanmayıp sistemde kalmayı devam edecek çalışanlara, devletten bir kerelik olmak üzere Bonus olarak 1.000 TL’lik ilave katkı sağlayacak. Bu para 3 yılın sonunda kişinin otomatik BES hesabında görülecek.

Çalışanın İşyeri Değişikliğinde BES Durumu Ne Olacak?

Yeni işyerinde bu madde kapsamında emeklilik planı varsa, çalışanın birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi yeni işyerine aktarılacaktır.

Yeni işyerinde emeklilik planı bulunmaması halinde çalışan, talep ederse önceki işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam edebilecek, etmezse emeklilik sözleşmesi sonlandırılacaktır. Çalışan bu yöndeki talebini işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirmek zorundadır.

Yabacıların Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılımı

Yabancı uyruklu çalışanlar zorunlu BES kapsamına dâhil olmayacaklar.

İşverenin İflas Etmesi Ya Da Şirketin Kapanması Durumunda

İşverenin iflas etmesi ya da şirketin kapanması durumunda çalışanın fonda biriken bireysel emeklilik kesintilerinde herhangi bir hak kaybı yaşanmayacak.

İşveren Yükümlülükleri Nelerdir?

Zorunlu emeklilik sisteminin işveren katkısı olmadığı için işverene yeni bir maliyet getirmeyecek. Çalışan katkı payının takip ve tahsil sorumluluğu işverene ait olacak. İşveren 4632 sayılı Kanun ek-2.maddesi uyarınca katkı payını zamanında şirkete aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın 5 inci maddedeki hesaplama yöntemi uyarınca varsa birikiminde oluşan parasal kaybından sorumludur.

İşverenin yürürlüğe konulan düzenlemelere uymaması halinde, her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 100 TL idari para cezası uygulanacaktır.

Bireysel Emeklilik Sisteminde Herhangi Bir Kesinti Olacak Mı?

Bir defaya mahsus fon işletim gideri kesintisi olacaktır. Giriş aidatı, yönetim ve fon işletim giderleri miktar ya da oranları ve bunlara ilişkin esas ve usuller Kurulun uygun görüşü alınarak Müsteşarlık tarafından belirlenir.

Çalışan katkı payı, işverenin taraf olduğu 9.6.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki haciz ve iflas yoluyla takip bakımından işçi alacağı niteliğinde imtiyazlı bir alacaktır.

Fon işletim gideri kesintisi fon net varlık değeri üzerinden günlük olarak hesaplanır. Fondan yapılacak toplam kesinti, fon net varlık değeri üzerinden yapılan fon işletim gideri kesintisi dâhil, üst sınırları fon grubu bazında, günlük azami yüz binde 3 (yıllık %1,09), yüz binde 5,25 (yıllık %1,91), yüz binde 6,25 (yıllık %2,28) oranını aşmayacak şekilde fon içtüzüğünde belirlenir.

Kriterler Müsteşarlıkça Belirlenecek

Çalışanın işvereni aracılığıyla bir emeklilik planına dâhil olması, işveren tarafından şirket ve plan belirlenmesinde göz önünde bulundurulacak kriterler, katkı paylarının yatırıma yönlendirileceği fonlar, işverenin şirket ile yapacağı sözleşme, cayma hakkı, çalışanın işyerinin değişmesi hâlinde işverenin çalışanı bir emeklilik planına dâhil etmesi, işyeri değişikliğinde birikimin aktarılması, çalışma ilişkisi sona eren çalışanın talebi üzerine ilgili emeklilik planına ödeme yapması, ara verme, sistemden ayrılma, Devlet katkısının ödenmesi ve maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Müsteşarlık tarafından belirlenir.