Engelli Çocuğu Olan Kadın İşçinin Erken Emekliliği

İlgili Makaleler

Avans Ödemesinden Yapılan İcra Kesintisi

1 gün önce

İstirahat Raporu Ücreti Nasıl Hesaplanır?

1 gün önce

İş Akdi Devam Ederken Kıdem Tazminatı Ödenebilir mi?

2 hafta önce

Sosyal güvenlik sistemimizde, ağır engelli çocuğu olan kadın işçilerin erken emekli olmalarını sağlayan bir düzenleme yer almaktadır. Başkasının bakımına muhtaç durumdaki ağır engelli çocuğu nedeniyle, kadın işçinin emekli olmak için tamamlaması gereken prim süresine ilave yöntemi ile erken emekliliği sağlanmaktadır.

Erken Emeklilik ile İlgili Yasal Düzenleme

Emeklilik şartları 5510 sayılı Kanun ile düzenlenmiştir. Aynı Kanunun “Yaşlılık Sigortasından Sağlanan Haklar Ve Yararlanma Şartları” başlığı altında 28. Maddesinde;

“(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/16 md.) Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.”

şeklinde belirtilmiştir.

Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere, hesaplamada kadın işçinin 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren olan primlerin 4’te 1’i kadar, toplam prim günü sayısına ilave edilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da çocuğun ağır engelli olduğuna dair raporun tarihidir. Çalışan raporu edindikten sonrası süreler için erken emeklilikten faydalanabilir.

Erken emeklilik, engelli çocuğu olan annenin her 360 prim günü çalışmasına 90 prim günü eklenmesi şeklinde gerçekleştirilir. Aynı zamanda bu süreler anne işçinin yaş haddi süresinden de indirilecektir. Örneğin, ilave prim günü 2 yıla denk gelen bir anne için emeklilik yaşı 58 ise, erken emeklilik avantajı ile yaş haddi 2 yıl geriye yani 56 yaşa çekilecektir.

Engellilik Derecesi Nasıl Belirlenir?

Engellilik derecesi 5510 sayılı Kanunun’un engelli çocuğu olan annelere erken emeklilik koşullarını düzenlediği kanun maddesinde “başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli” olarak ifade edilmiştir. Buradaki ağır engellilik durumunun tespiti için “Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” te bahsedilen “ağır engelli” teriminin açıklamasına bakmak gerekir:

“a) Ağır özürlü: Özür durumuna göre özür oranı %50 ve üzerinde olduğu tespit edilenlerden günlük yaşam aktivitelerini başkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceğine özürlü sağlık kurulu tarafından karar verilen kişileri ifade eder.”

Buradan da anlaşılacağı üzere, çocuğun engel durumunun en az %50 olması durumunda ağır engelli sayılabilecektir. Bir diğer husus da çocuğun günlük yaşamını başkalarının yardımı olmadan yürütememesidir. Yani sürekli bakıma muhtaç olan %50 engelli çocuklar için yetkili kurumlardan alınacak engellilik raporu ile çalışan anne erken emeklilik başvurusunda bulunabilir.

Kimler Yararlanabilir?

Erken emeklilik hükümlerinden 5510 sayılı Kanun’un 4/a, 4/b ve 4/c kapsamında sigortalı olan kişiler yararlanabilirler. İsteğe bağlı sigortalılığı olan anneler de ağır engelli çocuğunun raporu ile erken emekli olabilirler.

Çalışan anne, ağır engelli bir çocuğu evlat edinmişse de erken emeklilikten yararlanabilirler.

Çalışan annenin boşanmış olması durumunda, çocuğun velayetinin kimde olduğuna bakılmaktadır.