Fesih Yasağının Çıkış Kodları Belirlendi

Fesih yasağının hangi çıkış kodları için geçerli olduğu tartışılırken, konu İŞKUR’un iç yazışması ile açıklığa kavuştu. Fesih yasağı, 4857 sayılı İş Kanununa eklenen Geçici 10. madde ile hayatımıza dahil oldu. 17 Nisan’dan 17 Temmuz tarihine kadar da uygulanmaya devam edecek. Fesih yasağının çıkış kodları belirlendi. İşten çıkış işlemi gerçekleştirmek isteyen işverenler, yasağın istisnalarını merak ediyor. Düzenlemelerde açıkça yer almayan istisnalar için İŞKUR’un bilgilendirmeleri açıklayıcı oldu.

Fesih Yasağının Yasal Dayanağı

Fesih yasağının yasal dayanağı, “7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 9. maddesidir. Bu madde ile, iş yaşamımızı düzenleyen temel yasamız 4857 sayılı İş Kanununa Geçici 10. madde eklendi.”. “GEÇİCİ MADDE 10 – Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez. Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir. Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.”

Fesih Yasağı ve Ücretsiz İzin Desteği Uygulaması

İşverenlere iş akdi feshi yasağı getirilmesi ile işverene çalışanı ücretsiz izne gönderme hakkı da tanındı. Buradaki amaç hem istihdamı korumak, hem de işverenin ve işçinin bu zorlu süreçte mağduriyetini engellemekti. Ücretsiz izne gönderilen çalışanlar ise, devletin günlük 39,24 TL olan ücret desteğinden yararlanabilecek. Bu destek için, prim günü ya da sigortalılık şartı aranmıyor. Ücretsiz izin desteğinden sadece emekli çalışanlar istisna tutuldu. İş sözleşmesi askıda kalsa da emekli aylığını almaya devam eden emekli çalışanlar, bu süreçte işveren tarafından ücretsiz izne gönderilebilecek, fakat ücretsiz izin ücret desteğinden yararlanamayacak.

Kısa Çalışma Kapsamındaki İş Yerlerinde Fesih Yasağı Nasıl Uygulanır?

Kısa çalışma ödeneğinden işçinin yararlanma şartları son 3 yıl içinde 450 prim günü işsizlik sigortasının ödenmiş olması ve son 60 gün hizmet akdiye çalışmış olmaktı. Bu şartları sağlayan çalışanlar, salgının yarattığı zorlayıcı sebeple çalışma sürelerinin en az 3’te 1 oranında azalması ile, çalışamadıkları sürelerin ücretini İşkur’dan kısa çalışma ödeneği olarak alacak. İşçilerin bu şartları sağlamasının yanında iş yeri ile ilgili de dikkat edilmesi gereken hususlar var. Bunlardan en önemlisi iş akti feshi. Kısa çalışma döneminde, kısa çalışma yapılan iş yerinde çalışan işçilerin işveren tarafından işten çıkartılması kısa çalışma ödeneğinden yararlanma şartını etkiliyor. Öyle ki, işveren kısa çalışma yapılan iş yerinde bir işçiyi işten çıkartırsa, o iş yerinde hiçbir işçi bu ödenekten yararlanamıyor. Yani iş yeri kısa çalışma ödeneği hakkını kaybediyor. Buradan yola çıkarak, 17 Nisan ile getirilen fesih yasağına ek olarak, kısa çalışma yapılan süreç boyunca da işveren feshi yasaklanmıştır. Kısa çalışmanın başladığı tarih 17 Nisan öncesine denk gelse de, kısa çalışma dönemini içeren zamanlarda işveren feshi kısıtlanmıştır. İşverenin, işçiyi ahlak ve iyi niyete uymayan sebepten haklı nedenle bildirimsiz işten çıkarması (4857 sayılı İş Kanunu madde 25/II) istisna kapsamında kabul edildiğinden, bu sebebe dayanarak yapılmış fesihler kısa çalışma ödeneğini etkilemeyecek.

İşten Çıkış Kodlarına Göre Fesih Yasağı Hangi Çıkışlarda Uygulanır?

İşverenin iş akdi feshi kısıtlamasını SGK çıkış kodları üzerinden ele almak gerekirse, 01, 04, 15, 22, 27 ve 28 kodları için yasağın geçerli olduğunu söyleyebiliriz. İşveren deneme süresinde olan bir işçiyi işten çıkarmak istiyorsa, bunu fesih yasağı bittikten sonrasına planlayabilir. Bu süreçte işçiye ücretsiz izin vererek iş sözleşmesini askıya alabilir. İşçiyi deneme süresinde ücretsiz izne gönderen işveren, ücretsiz izin boyunca sözleşme askıda kalacağından, izin bitişinde denem süresini kaldığı yerden devam ettirebilir. İşveren fesih yasağı devam ederken, performans, verimsizlik, işe geç gelme, uyumsuzluk gibi “geçerli neden” kavramına dahil olabilecek sebeplerden işçiyi işten çıkartamayacak. Bu çıkışlar ancak fesih yasağı sonrasında yapılabilir. Aynı şekilde toplu işten çıkarmalar da fesih yasağı nedeniyle yapılamayacak. İşverenin haklı nedenle fesih gerekçelerinden olan, 4857 sayılı İş Kanununda madde 25/I – III –IV bentlerinde düzenlenmiş sebeplerden de işten çıkış işlemi kısıtlandı. İşveren yalnızca 25/II bendi ile fesih gerçekleştirebilir.

SGK İşten Çıkış Kodu	İşten Çıkış Nedeni
1	Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşverence Feshi
4	Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Sebep Bildirilmeden Feshi
15	Toplu İşçi Çıkarma
22	Diğer Nedenler
27	İşveren Tarafından Zorunlu Nedenlerle Ve Tutukluluk Nedeniyle Fesih
28	İşveren Tarafından Sağlık Nedeni İle Fesih

 

Fesih Yasağı Ne Zaman Sona Erecek?

Fesih yasağı, 3 ay için getirilmişti. Fakat cumhurbaşkanının yetkisiyle 6 aya kadar da uzatılabileceği kanun maddesinde belirtilmişti. 17 Nisanda yürürlük kazanan yasak, 17 Temmuzda sona erecek. Kısa çalışma yapan iş yerleri ise, kısa çalışma yaptıkları sürece işçi çıkartamayacak.