iskanunu.com 
Çalışma hayatında meydana gelen ve işçi ile işveren arasında vuku bulan birtakım anlaşmazlıklar sonucu iş akdinin fesih edilebileceği hepimizin bildiği sonuçlar arasında yer alıyor. İş sözleşmesinin fesih şekli ve feshe neden olan davranışların, feshi gerekli kılıp kılmadığı kanunun emredici hükümleri ile ele alınması gerekiyor. Peki hangi şartlar altında ihbar süresinde işçiden savunma almak feshi geçersiz kılar?
Kanunun hükümlerinin eksik uygulanması ya da hiç uygulanmaması gerekçesi haklı olan bir fesihte bile feshin geçersizliğine neden olabilir. Çalışma hayatımızın Anayasası da diyebileceğimiz 4857 sayılı İş Kanununun emredici hükümlerinin hem sözleşme kurulurken hem de sözleşmenin fesih aşamasında uygulanması ve uygulanma usullerine dikkat edilmesi gerekiyor.
İhbar Süresi
Bilindiği üzere 4857 sayılı İş Kanunun 17.maddesinde “süreli fesih” başlıklı emredici hükümleri iş sözleşmesinin feshinde ihbar süreleri ele alınıyor. Bu süreleri kısaca hatırlatacak olursak;
İş sözleşmeleri;
- İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
- İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
- İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
- İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
feshedilmiş sayılır. Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabiliyor.
Sözleşme Fesihlerinde Usul ve Yargıtay Kararı Değerlendirilmesi
İşçi ya da işverenlerin fesih süreçlerinde haklı olması ile sözleşmenin feshinin geçerli bir nedenle yapılması farklı şeylerdir. Haklı olduğunuz ve iş akdini sonlandırmanız gereken bir çalışanınız varsa, yine İş Kanunun emredici hükümlerini dikkate alarak fesih işlemini gerçekleştirmeniz gerekiyor.
4857 sayılı İş Kanunumuzun 19.maddesinde “Sözleşmenin feshinde usul” başlığı ile aşağıdaki şekilde açıklanmıştır.
“İşveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır. Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, işverenin 25. maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır.”
İşveren, Kanunda da belirtildiği üzere Personelinin davranışından veya veriminden dolayı iş sözleşmesini feshetmesi durumunda kendisinden savunma almakla yükümlü tutuluyor.
Yargıtay Kararları
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/32498 Esas, 2008/11100 Karar’ ını dikkatlice incelediğimizde, “… iş sözleşmesinin çalışmasında yarar görülmemesi nedeni ile feshedildiği, davacının davranışlarından kaynaklanan nedene dayanılmasına rağmen, savunmasının 4857 sayılı iş Kanunu’nun 19/2 maddesi uyarınca alınmadığı, salt bu nedenle işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir.”
Yine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2014/28034 Esas, 2014/40179 sayılı Karar’ ını dikkatle incelediğimizde;
“İşçi fesihten önce savunma vermeye davet edilmeli, davet yazısında davranışı nedeniyle işten çıkarma sebebi açık ve kesin bir şekilde belirtilmeli, makul bir süre önceden belirtilen yer, gün ve saatte hazır bulunması, bulunmadığı takdirde yazılı bir savunma verebileceğinin; bildirilen yerde belirtilen gün ve saatte hazır bulunmadığı ve de buna rağmen yazılı bir savunma vermediği takdirde savunma vermekten vazgeçmiş sayılacağının kendisine hatırlatılması şarttır. Fesih bildirimiyle birlikte veya fesihten sonra savunma istenmesi feshi geçersiz kılar. Keza, ihbar önel süreleri içinde savunma alınması da feshin geçersiz olması sonucunu doğurur.”
Hükümleri yer alıyor.
Yargıtay Kararlarından ve Kanunumuzun emredici hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, ihbar süresi içerisinde savunması alınan ya da fesih nedenleri arasında işçinizin feshe konu olan davranışlarının savunma alınmasını gerektirdiği durumlarda savunma alınmaması feshi geçersiz kılabiliyor.
