İstirahat Raporu Nedir?

Çalışanın kaza geçirmesi, hastalanması gibi sağlık sorunu nedeniyle, doktor tarafından çalışanlara istirahat raporu verilebiliyor. Bu belge İş görmezlik belgesi olarak da tanımlanıyor. Raporda görülen iş görmeme sürelerinde işveren işçiyi çalıştıramıyor. Raporun süresi doktor tarafından belirleniyor ancak bazı yasal sınırlamalar bulunuyor. İşçinin raporlu olduğu sürelerde, iş yerine gelmek ya da çalışmaya devam etmek gibi zorunluluğu bulunmuyor.

İşçinin düzenli olarak istirahat raporu alması halinde, bu durum işverence hoş karşılanmayabilir. Raporlar üzerinde şüphe ile yaklaşım olabilir. İşçinin düzenli olarak aynı sağlık kuruluşu ve aynı hekim aracılığı ile tekerrür halinde istirahat raporu alması durumunda işveren, bu durumu takip edebilir.

İş Yeri Hekimi ve Aile Hekimi Rapor Süreleri

Çalışan, hastalık durumlarında iş yeri hekimine de başvurabilir. İstirahatli olması gerektiren durumlarda iş yeri hekimi işçiye en fazla 2 gün rapor verebiliyor.

Aile hekimleri ise rapor süresini tek seferde 10 gün verebiliyor. Aile hekimi eğer rapor sonunda “kontrol” notu belirtmişse, işçinin rapor bitiminden sonra tekrar istirahat etmesi gerekiyorsa, vereceği rapor yine en fazla 10 günü geçemiyor. Bu duruma göre, aile hekimi tek seferde en fazla 10 gün olmak üzere toplamda en fazla 20 gün rapor verebiliyor.

Bir işçi iş yeri hekimi ve aile hekimi dışındaki doktorlara muayene olması halinde ise, yine aile hekiminde olduğu gibi tek hekim, tek seferde en fazla 10 gün rapor verebiliyor. Ek olarak tek hekim yılda en fazla 40 gün rapor yazabiliyor. Tek bir hekimin, bir işçiye yıl içerisinde verdiği iş göremezlik raporu 40 günü aşmışsa, SGK 40 günü aşan rapor için işçiye iş göremezlik ödeneği ödenmesi için heyet raporu isteyebiliyor.

Heyet Raporları

Çalışanın daha ciddi ya da iyileşme süreci uzun olan sağlık sorunlarında, aile hekimi ya da tek hekimin verdiği raporlar yeterli gelmeyebilir. Bu durumda daha uzun süreli rapor alabilmek için birden fazla hekimin onayı gerekecektir. Bu raporlara heyet raporları adı veriliyor. Heyet raporlarının süresi en fazla 6 ay olup, hayati durumların söz konusu olması halinde bu süre uzatılabiliyor.

Rapor Nedeniyle İş Akdi Fesih Olur Mu?

4857 sayılı İş Kanunu, işçinin uzun süreli ve kesintisiz devam eden bir raporu varsa; raporlu olunan süresinin, işçinin ihbar süresini 6 hafta daha aşması durumunda, işverene sözleşmeyi geçerli nedenle feshetme imkânı tanıyabiliyor.

Bu durum 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/I-(b) maddesi ile açıkça şu şekilde belirtiliyor; “…işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar.”

İstirahat Raporlu İşçinin Tatile Gitmesi Halinde İş Akdi Fesih Olur Mu?

Türk Borçlar Kanun’una (m. 396 Özen ve Sadakat Borcu) göre işçi, üstlendiği işi özenle yapmak ve işverenine karşı sadakatli olmak zorunda.  Bu durum raporlu olduğu dönemlerde de geçerliliğini koruyor. İşçinin, işvereninin güvenini kötüye kullanması, doğrulukla bağdaşmayan davranışlarda bulunması, işçinin sadakat borcunu ihlal etmesi sonucunu doğuruyor. Buna göre işçinin raporluyken tatile gitmesi işverenin güveninin kötüye kullanma, doğruluk ve bağlılığa aykırı bir davranış olarak sayılıyor.

Konu ile ilgili Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 06.07.2017 tarih ve 2016/17532 E ve 2017/12196 K kararında bu husus tartışılmıştı.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin bir kararında, “işçinin güveni kötüye kullanması, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması nedeniyle iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiğini, davacı işçinin kendisine sağlanan ücretsiz izin hakkını da suiistimal ederek, 8 aylık çalışma sürecinde 59 gün ücretsiz izin kullandığını, iş akışını ve proje düzenini bozduğunu, 17/08/2015 tarihinden itibaren 09/09/2015 tarihine kadar aralıksız olarak rapor aldığını, hastalık dolayısıyla rapor aldığı bu dönemde sosyal paylaşım sitelerinden birinde “herkese açık” olarak deniz kenarında tatil yaptığını gösterir fotoğraflar paylaştığını, davacının işi gereği yaptığı telefon görüşmelerinde ve ankette katılımcıya küfür ettiğinin tespit edildiğini belirterek, işçinin iş sözleşmesinin feshinin haklı nedenle yapılmasını yerinde görmüştür. Zira dosyadaki bilgi ve belgelerden davacının istirahat raporu aldığı dönemde … iline gittiği ve orada plajda tatil kıyafetleri ile çekilmiş fotoğraflarını paylaştığı, dosya kapsamıyla sabittir. Bu durum, kullanılan istirahat raporunun gerçeğe aykırı olduğunun açık delili olup raporlu olduğunu bildiren işçinin raporun aksine tatile gitmesi doğruluk ve bağlılığa aykırı olup haklı fesih için yeterlidir.”

Sonuç olarak çalışanın raporluyken tatile gitmesi, işverenine karşı özen ve sadakat borcunu yerine getiremediği aynı zamanda dürüstlük ve bağlılığa uymayan bir davranış olduğu kabul edilmiş ve işverenin haklı nedenle yapmış olduğu fesih yerinde görülmüştür.