Öğretim Yılına Hazırlık Ödeneği ve İşçinin Fesih Hakkı

Her yıl Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğretmenlere, kitap ve kırtasiye gibi ihtiyaçlarını karşılamaları için “öğretim yılına hazırlık ödeneği” veriliyor.  Bu ödenekler her öğretim yılında bir kereye mahsus, öğretim yılının başladığı ayda Mili Eğitim Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu tarihte fiilen öğretmenlik yapanlara veriliyor.

Ödenekle ilgili yasal düzenleme ise, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek 32. maddesinde yapılmış olup, miktarını belirleyen ise Bakanlar Kurulu’dur. Aynı zamanda öğretim yılına hazırlık ödeneği ile ilgili 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 9. maddesinde de ele alınıyor. İlgili maddeyle sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerin bütçe kanunlarıyla resmi okul öğretmenlerine sağlanan haklara denk olarak özel okul öğretmenlerine de ödeneceği açık bir şekilde ifade ediliyor. Bu maddeyle öğretim yılına hazırlık ödeneği sosyal yardım kapsamında ek bir ödeme ve devlet okullarında çalışan öğretmenlere verildiği gibi özel okulda çalışan öğretmenlere de verilmesi gerekliliğini mümkün kılıyor. Bu konuyla beraber özel okulda çalışan öğretmenlerin diğer özlük hakları ise 4857 Sayılı İş Kanunu ile koruma altına alınıyor. İş Kanunu’nun md.24/II-e bendine göre, ücreti kanuni hükümler veya sözleşme şartlarına uygun olarak ödenmeyen işçiye iş sözleşmesini haklı nedenle derhal fesih hakkı tanıyor. Temel ücretin dışında ikramiye, prim gibi ek ödemelerini alamayan işçi de iş sözleşmesini haklı nedenle fesih etme hakkına sahip. Bu nedenle, “öğretim yılına hazırlık ödeneği” özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenler için prim ikramiye gibi bir ücret sayıldığından, bu ödeneği alamayan öğretmenler iş sözleşmesini haklı sebeple fesih edebiliyor.

Bu durum Yargıtay kararları ışığında şu şekilde değerlendiriliyor:  9. Hukuk Dairesi’nin kararına göre, ‘’Davacı işçinin eğitim ve öğretim yılına hazırlık ödeneğine hak kazanıp kazanmadığı uyuşmazlık konusudur. Her yıl bütçe kanunlarıyla öğretim yılına hazırlık ödenekleri belirlenmiş ve ek cetvelde miktarları yayınlanmıştır. Öğretim yılına hazırlık ödeneği sosyal hak kapsamında olup, her yıl bütçe kanunlarıyla miktarı belirlenen bir alacak olduğundan işveren tarafından özel okullarda görev yapan öğretmenlere işverenler tarafından ödenmelidir. Somut uyuşmazlıkta, davacı işçinin eğitim ve öğretim yılına hazırlık ödeneği talebinin kabulüne karar verilmesi gerekmektedir. Ayrıca davacı geçmiş yıllara ait hazırlık ödeneğinin verilmediği fazla mesai ve diğer işçilik alacaklarının ödenmemesi nedeni 11.07.2016 tarihinde fesih bildiriminde bulunmuştur. Davacının eğitim öğretim hazırlık ödeneği hakkı bulunmasına rağmen ödenmemesi davacı açısından haklı fesih nedeni olduğundan kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmesi hatalıdır.’’.