Bazı işletmeler ramazan ayında, ramazan bayramında, kurban bayramında, yılbaşında veya diğer özel günlerde personeline çeşitli ayni yardımlar yapabilmektedirler. Ayni yardım çalışana nakit olarak ödenmeyip mal olarak verildiğinden, bordroda nasıl gösterileceği konusunda zaman zaman yanlış bilgiler söz konusu olabilmektedir. Bulunduğumuz ay itibariyle Ramazanda Verilen Yardımlar bordroya eklenirken yasal kesintileri ile ilgili bilgilere yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Ramazan Yardımlarından Yapılan Yasal Kesintiler
Yasal kesintilere karar vermek için yapılan yardımın ne şekilde yapıldığı önem arz etmektedir. Ödeme nakit olarak mı yapıldı? Yoksa mal ya da hizmet olarak mı işçiye verildi? Bu konunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Ramazanda yapılan yardımlar da ayni ya da nakdi olarak karşımıza çıkabilir.
Gelir Vergisi Açısından Ramazan Yardımları
Vergi açısından üzerinden gelir vergisi kesilmesi gereken kalemleri tespit edebilmek için Vergi Kanunu açısından ücretin tanımının iyi kavranması gerekmektedir.
Ücretin tanımı 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda 61. maddede yapılmıştır.
“Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.”
Bu tanımdan yola çıkarak, işçiye ödenen nakit ya da ayin olması fark etmeksizin para ile ölçülebilen yardımlar ücret olarak kabul edilmiştir. Üzerinden gelir vergisi kesilmesi gerekmektedir. Vergi matrahından istisna edilen ödeme kalemlerinde de ramazanda ödenen ayni yardımlarla ilgili bir madde yer almamaktadır. Bu nedenle, işçiye verilen ramazan paketi, hediye çeki, gıda kolisi gibi para ile ölçülebilen ayniyatlar bordroya dahil edilerek üzerinden gelir vergisi hesaplanmalıdır.
Prime Esas Kazanç Matrahı Açısından Ramazan Yardımları
SGK açısından bir ödeme kaleminin prime esas kazanç matrahına dâhil olup olmayacağının tespitinde 5510 sayılı Kanun’un 80. maddesinden yararlanırız. Bu maddeye göre, çalışanlara ayni ödeme olarak verilen yardımlar prime esas kazanç matrahına dâhil olmamaktadır.
Eğer çalışana ramazan yardımı para olarak değil de ayni yardım olarak verildiyse üzerinden SGK primi ödenmez. Bayram harçlığı, ramazan nakit yardımı gibi ödemeler yapıldıysa, para ile yapılmış olması şartıyla prime esas kazanç matrahına dâhil olması gerekmektedir.
Bazı firmalar ramazan boyunca yemekhanede verdikleri yemek hizmetinden faydalanamayan çalışanlarına nakit olarak yemek parası ödemesi yapmaktadır. Bu ödemeler, günlük asgari ücretin %6’sına kadar prime esas kazanç matrahından istisna olabilmektedir. Bu tutarlar iş günü bazından fiilen çalışılan günler için uygulanmaktadır.
Damga Vergisi Açısından Ramazan Yardımları
Damga vergisi bordroya dahil olan tüm kalemler üzerinden hesaplanmaktadır. Ramazan yardımları ile ilgili Damga Vergisi muafiyeti söz konusu değildir. Bu nedenle bordroya dahil edilen ramazan yardımları ayni de olsa nakdi de olsa üzerinden damga vergisi hesaplanacaktır.
İşleyiş gereği c.tesi yarım gün çalışılmayan ancak bu sureyi hafta içinde tamamlayan işçinin c.tesi günü fiili günden sayılır mı?