iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Yürürlükte olan ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinden biri Türkiye ve Kore Sosyal Güvenlik Anlaşması ‘dır. Türkiye ile Güney Kore ülkeleri arasında geçici görevle gönderilmiş sigortalıların haklarını düzenlemektedir.
Türkiye ve Güney Kore arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşması ilk olarak 01/08/2012 tarihinde Ankara’da imzalanmıştı. Anlaşma 29439 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak Bakanlar Kurulunun 2015/7939 sayılı kararı uyarınca 01 Haziran 2015 tarihinden itibaren yürürlük kazanmıştır.
Sosyal Güvenlik Anlaşması Nedir?
Sosyal güvenlik açısından, her ülkenin kendi vatandaşlarına ya da sınırları içindeki sigortalılara uyguladığı farklı uygulamalar vardır. Uluslararası dolaşımın kolaylaşması ile farklı ülkelerde çalışma imkanı bulan çalışanların sigortalılıklarının hangi ülkede devam edeceği, hangi ülkenin kurallarının işleyeceği sorularının en kolay çözümü ikili sosyal güvenlik anlaşmaları ile sağlanmaktadır.
Milletlerarası antlaşmalar, anlaşmanın tarafları için kanun hükmünde bağlayıcıdır. Ülke içinde geçerli olan diğer kanunlarla uyuşmazlık oluşması durumunda ülkeler arası imzalanmış bu antlaşmaların hükümlerinin esas alınacağını da belirtmekte yarar var.
Sosyal güvenlik anlaşmaları da bu anlamda tarafları bağlayıcı olmaktadır. İkili sosyal güvenlik sözleşmesi varsa, o ülkelerden birbirlerine gönderilen çalışanların sigortalılık durumları için ikili sosyal güvenlik sözleşmesi hükümlerine bakılacaktır.
Türkiye Kore Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Şartları
Türkiye ve Kore arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Anlaşmasının geçici görevli personeller için geçerli olacak hükümlerinden bazıları aşağıdaki gibi olacaktır:
- Türkiye’den Güney Kore’ye veya Güney Kore’den Türkiye’ye geçici görevle gönderilen sigortalı hangi ülkenin mevzuatının uygulanacağı konusunda işe başladığı tarihten itibaren 6 ay içinde tercihte bulunabilir.
- Geçici görevlendirme için sözleşmede öngörülen süre 36 aydır. Bu sürenin beklenmedik nedenlerle iş uzadığı için aşılması durumunda Kuruma bildirmek kaydıyla 24 ay daha uzatılabilir.
- Koreli çalışanlar, Türkiye’de kalacakları süreler için kendilerinin ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerin sağlık giderlerini karşılayacak sağlık sigortası ve kendileri için iş kazası tazminat sigortasını geçici görev ile Türkiye’ye gönderilmeden önce yaptıracaklardır. Bu sigortaları yaptırmayanlar Türkiye’nin sigortasında sayılacaklardır. Türkiye’den geçici görevle Kore’ye gönderilen sigortalılarla ilgili olarak ise, bu görevleri yaptıkları sürece, sigortalıların ve işverenlerinin sosyal sigortaya ilişkin hak ve yükümlülükleri devam eder.
- Her iki ülke de, uygulanan mevzuata göre yardıma hak kazanılıp kazanılmadığını belirlerken geçici görevlendirme süresi kapsamında çalışılan süreleri dikkate alırlar. Bu birleştirilmiş sürelere rağmen yardıma hak kazanılmadığı durumlarda ise, her iki ülke, kapsam sürelerinin birleştirilmesini sağlayan bir uluslararası sosyal güvenlik anlaşması imzaladıkları üçüncü bir Taraf mevzuatına tabi olarak geçen sigortalılık sürelerinin bu sürelerle birleştirilmesiyle kişinin yardıma hak edişi belirlenir.
- Taraflardan birinin mevzuatına göre yardımlardan yararlanma hakkı, özel bir rejim kapsamında olan bir meslekte ya da belirli bir meslekte/işte geçirilen bir sürenin tamamlanmasına bağlı ise, sadece ilgili rejim kapsamında geçen süreler dikkate alınır. Böyle bir rejimin olmaması durumunda ise, aynı meslekte/işte tamamlanmış süreler, eğer uygunsa diğer ülkenin mevzuatı kapsamında bir yardım hakkının belirlenmesinde dikkate alınır.
- Türk mevzuatına göre prim veya kesenek ödenmiş sürelerden bir ay 30 gün, bir yıl ise 360 gün olarak kabul edilir. Türkiye mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması koşullarının tespitinde, Kore’deki ilk işe başlama tarihi dikkate alınır.
- Türk mevzuatına göre yardımlardan yararlanma hakkı, Kore’de geçen sigortalılık süreleri birleştirilmeden de kazanılıyorsa, Türkiye’nin Yetkili Kurumu, ödenmesi gereken yardım miktarını yalnızca kendi mevzuatına göre geçen sigortalılık sürelerini dikkate alarak belirler.
- Kore mevzuatına göre, malullük veya dul ve yetim aylığı alınabilmesi için, sigorta edilen olay vuku bulduğunda kişi Türkiye mevzuatı uyarınca bir sigorta kapsamında ise; Kore mevzuatınca sigorta kapsamında gibi kabul edilir. Yani, bu aylıklara hak kazanmak için Kore mevzuatının getirdiği şartlardan biri olan “sigorta edilen olay olduğunda bir kimsenin kapsamda olması zorunluluğu”, kişi Türkiye sigortası kapsamında olsa bile karşılanmış kabul edilir.
- Bu Anlaşmanın yürürlüğe giriş tarihinden önce yapılan yardımları hak edişle ilgili tespitler, bu Anlaşmadan kaynaklanan hakları etkilemez.
Sözleşmenin Geçerlilik Süresi
Türkiye Cumhuriyeti ile Kore Cumhuriyeti arasında imzalanan bu sosyal güvenlik sözleşmesi 1 Haziran 2015 yılından itibaren süresiz olarak yürürlüğe girmiştir.
“Madde 29
Bu Anlaşma süresiz olarak yürürlükte kalacaktır. Herhangi bir Akit Taraf, diğer Akit Tarafı bu Anlaşmayı feshetme niyeti hakkında, niyet edilen feshetme tarihinden en az altı ay öncesinde diplomatik yollarla yazılı olarak bilgilendirme suretiyle bu Anlaşmayı feshedebilir.
Bu Anlaşma feshedilirce, bu Anlaşma uyarınca fesih öncesinde edinilen hak edişler ve yardım ödemeleri bakımından haklar muhafaza edilir. Akit Taraflar edinilme sürecinde olan haklar için düzenlemeler yapar.”
