Ücretsiz İzin İle İlgili Bilinmesi Gerekenler
Ücretsiz İzin İle İlgili Bilinmesi Gerekenler

Ücretsiz İzin İle İlgili Bilinmesi Gerekenler

Çalışanlar zaman zaman haklı sayılabilecek nedenlerle bir veya birkaç gün ücretsiz izne ihtiyaç duyabilirler. Örneğin yakınlarından birinin hastalığı veya iş saatleri dahilinde zorunlu olarak bir yerlerde (resmi daire vs.) bulunmaları gerekebilir. Ücretsiz izinler konusunda İş Kanunu’nda yeterince açık hüküm bulunmamaktadır. Analık veya evlat edinme ve yıllık izinlere ilaveten verilen yol izinleri haricinde çalışanın ücret izin kullanması ancak işverenin onayı ile mümkün olabilmektedir.

Ayrıca aşağıda inceleyeceğimiz yargı içtihatları gereği işverenlerin de işçiyi ücretsiz izne zorlaması mümkün değildir.

Uygulamada rastlanan bir diğer durum ise işçinin yıllık iznine mahsuben ücretsiz izin kullanmasıdır ki sonuç itibariyle bu da taraflar arasında karşılık mutabakata tabidir.

İş Kanununda Ücretsiz İzin

  • İstekleri üzerine, kadın çalışan analık izninin bitiminden itibaren ve 3 yaşından küçük bir çocuğu evlat edinen eşlerden biri 6 ay süreyle ücretsiz izin kullanabilir (Madde 74).
  • Yıllık iznini işyerinin bulunduğu mahal dışında kullanacağını belgeleyen çalışana 4 güne kadar ücretsiz yol izni verilir (Madde 56).
  • Kullanılan doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir” (Madde 56).

Ücretsiz izinle ilgili uygulama

  • Ücretsiz izin talebi yazılı olarak yapılmalı ve işverence onaylanmalıdır.
  • Çalışılmayan günün ücreti ödenmez.
  • Ücretsiz izinli gün için SGK primi ödenmez, eksik gün bildirimi yapılır.
  • Çalışan 10 güne kadar sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam eder.
  • Kullanılan ücretsiz izin süreleri işçinin kıdeminden düşülür.
  • İşçi ücretsiz izin sırasında başka bir işyerinde çalışamaz.
  • İşveren işçisini ücretsiz izne zorlarsa, bu işçi adına haklı fesih nedeni oluşturur.

İşçinin ücretsiz izin kullanmaya zorlanamaması

Yasalarda açık hüküm olmamasına rağmen, Yargıtay içtihatlarına göre işçi ve işveren ücretsiz izin verme ve kullanma konusunda birbirlerini zorlayamazlar. Bu tür bir izin yukarıda belirtilenler dışında ancak tarafların karşılıklı mutabakatı ile mümkündür.

Özellikle uygulamada sıkça karşılaşılan, işverenin ekonomik/finansal nedenlere dayanarak işçilerini ücretsiz izne çıkarması, aşağıda özetini sunduğumuz Yargıtay kararında da görüleceği üzere ciddi sonuçlara yol açabilmektedir.

Vaka Çalışması

  • Olay: Bir güvenlik görevlisi çalıştırıldığı otelin istememesi nedeniyle, bağlı olduğu güvenlik firmasınca 20 gün ücretsiz izne çıkarılmış. Güvenlik görevlisi ücretsiz izin kağıdını imzalamış, daha sonra ise başka bir işyerinde çalışmaya başlamıştır.
  • İşçinin talebi: Sözleşmesi işveren tarafından haksız olarak sona erdirildiğinden kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve kötü niyet tazminatının ödenmesi.
  • İşverenin iddiaları: Güvenlik elemanı olarak çalıştırdıkları otelin kendisini istememesi üzerine davacıyı ücretsiz izne ayırdıklarını bunu davacının da kabul ederek ücretsiz izin kağıdını imzaladığını, davacının beş gün sonra başka bir otelde iş bularak işe başladığını öğrendiklerini defalarca aramasına rağmen davacının cep telefonuna çıkmadığını, davacının izinli iken başka bir yerde işe başlamasının fesih nedeni olduğunu iddia etmiştir.
  • Yerel Mahkeme kararı: Yerel mahkeme, çalışanın ücretsiz izin belgesini imzalamasının izni kabul anlamına geldiğini, bu izin süresi içinde başka bir işe girmesinin ise işverene fesih hakkı verdiğinden bahisle, tazminat taleplerini reddetmiştir.
  • Yargıtay Kararı: “Kökleşmiş İçtihatlarımıza göre işverenin işçiye ücretsiz izin vermesi fesih niteliğindedir. Ücretsiz izne çıkarılan davacı işçinin bir başka yerde iş bulması bu somut hukuki olguyu değiştirmez. Öte yandan, davalı şirketin davacı işçiye başka bir iş bulamamasının külfeti işçiye yüklenemez. Ücretli izin belgesinin işçi tarafından imzalanması, tebliğ niteliğindedir. Yoksa kabul anlamına gelmez. Yukarıda açıklanan gerekçe ile davacının isteklerinin kabulü gerekirken reddi hatalıdır.”

Hakkında Datassist Mevzuat Kulübü

Göz atın

Yıllık İzin İle İlgili Tüm Soru-Cevaplar

Yıllık İzin İle İlgili Tüm Soru-Cevaplar

İşçi, işe girişinden itibaren 1 yılını doldurmasının ardından bir sonraki hizmet yılında kullanılmak üzere yıllık …

41 yorum

  1. Guzel bır makale. Bu Yargıtay kararının esas ve karar nosunu da yazabılır mısınız

    • Merhaba bir telekominasyon şirketinde çalışıyorum şirket onayım dışında beni süresiz ücretsiz izne çıkardı bu konuyla ilgili hak talep edebilirmiyim

  2. 6 aydan fazla bir süredir bir otelde çalışmaktayım şuanda 30 gün ücretsiz izne ihtiyacım var.
    Dolayısıile 30 gün ücretsiz izin talebinde bulusam şirket kanunen bunu onaylamak zorundamıdır yoksa işime son verme ihtimalleri varmı cvp lütfen

  3. Merhabalar, iş yerimden 5 gün ücretsiz izin istedim ama kabul etmediler. Ama benim bu izni kullanmam lazım zaten isyerine mazeretimi de bildirdim. Bu durumda artık nasıl bir yol gözlemem gerekiyor?

  4. Merhaba
    Calistigim is yerinde belirli bir sebepten dolayi isler durdu ve yaklasik 2 aydir bizi mecburen ucretsiz izne cikardilar.
    Isveren isciyi iscinin talebi olmaksizin bir yilda en fazla kac gun ucretsiz izne cikartabilir.
    Tesekkurler
    Kolay gelsin ..

    • İşveren, işçileri ücretsiz izne çıkmaya zorlayamaz. Ücretsiz izin için işçinin rızasını almak zorundadır. İşveren tarafından ücretsiz izne çıkmaya zorlanan işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

  5. Doğum iznim bitince ücretsiz 6 ayı kullanıyorum şuan ve yıllık iznimi kullanacağım. Sonrasında iki ay daha ücretsiz izin almak istiyorum . Mümkünmüdür işverenin onayıyla kamuda çalışıyorum

    • bende su an ayni durumdayım doğum sonrası 6 ay ücretsiz izne ek bir süre daha ucretsiz izin almak istiyorum işyerime ilettim fazladan ucretsiz izin alma talebimi fakat böyle biseyi yasal bi dayanağa dayandirmadan nasıl veririz diyorlar siz sorunuza bi yanıt aldıysanız bunu benimlede paylaşırsanız sevinirim

  6. İşe girmeden tatil planım olduğunu söyledim ve -10 ile işe başladım.tekrar bir gün daha izin istedim ve ücretsiz izin kullanacağını söylediler.Bu yasal olarak mümkün müdür?

  7. iş yerim tarafından 30 gün ücretsiz izne gönderildim yazılı olarak çift taraflı kabul ettik yanlız kafama takılan işe başladığımda diyelimki çıkışımı verdiler benim ihbar tazminatını yaka bilirler mi böyle bi durumda ne yapmalıyım

  8. Merhaba bankada çalışıyorum sgk lı değiliz ancak iş kanuna tabiyiz, ilk çocuğumda ücretsiz izin almadım 2. doğumumda sonra 6 ay ücretsiz izin kullandım, sonra 5 ay çalışıp çocuklarımın bakımında yaşadığım sorunlar nedeniyle tekrar 6 aylık ücretsiz izin istedim ancak 3ay verildi şimdi 3 aylık ücretsiz iznimdeyim. İznim bitmeden tekrar ücretsiz izin isteyeceğim, izni vermeme hakkı varmı işverenin ve bu sürede işten çıkarılırsam kıdem tazminatımı verirler mi?

  9. merhaba
    kızım rahatsız ve 1 yaş kontrolleri vardı.bakacak kimse olmadıgı için ben ilgilenmek zorunda kaldım.işyerinden ücretsiz izin istedim.onay verdiler ancak kızımı hastaneye götürdüğüme dair belge istendi şirketim tarafından…böyle bir hakları varmııdır.bu konuda yardımcı olabilecek varmıdır
    teşekkürler

  10. Merhaba,

    9 senedir aynı firmada çalışmaktayım. Bu zamana kadar hiç ücretsiz izin kullanmadım. Benim sorum ise bir işçi yılda en fazla karşılıklı rıza ile maksimum kaç gün ücretsiz izin kullanabilir ? Veya ücretsiz izin için belirlenen maksimum bir gün sayısı var mıdır ?
    Teşekkürler.

  11. Merhaba 8 aydır calismaktayim kardeşimin duyun sebebi ile 15 gun izin kullanmak isriyorum ucretsiz izin almak icin yazacagim dilekce yeterlimidir. Beni aydinlatirsaniz. Iyi çalışmalar.

  12. Merhabalar,

    Ben 3 buçuk yıldır beyaz yaka olarak bir işletme de çalışıyorum. Siparişlerin azalması nedeniyle işveren, bizi ücretsiz izine çıkarma hakkı var mıdır ve maximum kaç gün ücretsiz izine çıkarabilir. Ben kendim ücretsiz izine çıkmak istemiyorum yeterince ödemelerim ve giderlerim var.

    Konu hakkında yardımlarınızı rica ederim.

  13. Merhaba, yazılı bir tebliğ olmadan ve rızasız ve imzasız 15 gün ücretsiz izne çıkaltıldım sonrasında 3 ay daha çalıştırıldım. 04 koduyla çıkartıldım. Haklarımın bir kısmı ödendi ancak bu 15 gün ücretsiz izin konusunda dava açabilir miyin.

  14. Banada ücretsiz izin rizam olmadan 2 gün yazmışlar,istifa Edip tazmınat alabilirmiyim.15 aydır çalışıyorum

  15. Merhaba 11.09.19 da sigorta başlangıcı oldu ama iş yeri açılmadı iş yeri 24.09.19 tarihinde failiyete başladı ama beni işe cagirmadilar işin durumuna göre haber vereceklermiş beklediğim gün içn de bana para odemeyemeklerini öğrendim bana bildirmediler ama beni ücretsiz izin kullanıyor olarak gosteriyorlar ben hiç bir şekilde ücretsiz izin kullanıyorum şeklinde kağıt a imza atmadım ve Nadi olarak sikintidayim ne yapmalıyım yatmayan günün ödemesini alabilirmiyim teşekkürler

  16. Mrb doğum izni sonrası 45+45 gün istirahat izni kullandım sonrası 2 ay yarım gün veya 6 aylik ucretsiz izin kullanabilir miyim izin hakkım yandı mi

  17. Merhaba ;annem bir işyerinde çalışıyor yıllık izin hakkını kullandı bu hizmet dökümünü incelediğimde dökümde 21 gün ücretsiz izin gözüküyor yani sgk prim günü yatırılmamışmı nasıl bir yol izlemeliyiz?

  18. 15 gün ücretsiz izin kullandırıldım işveren tarafından. Kadroya girmeme 2 gün kalasıya askıya gönderebiliyorum 1 ay. Birkaç gün rapor alsam kadroya girebilir miyim. Yıllık izin hakkım doğar mı.

  19. Merhabalar virusten dolayi isyeri ucretsiz izine cikariyor cikardigi gibide el yazisiyla dilekce yazdiriyor dilekcede ailemle vakit gecirmek istiyorum ucretsiz izin talep ediyorum yaziyor 3 yildir calisiyorum ve tazminat hakkim var napmaya calisiyorlar ..?

  20. Virüs den dolayı yıllık izin+20 gün ücretsiz izne çıkartıyorlar bizi çıkmak istemesek de işten atmakla tehdit ediyorlar mecbur bırakıyorlar kendimize biz istemişiz gibi dilekçe yazdırıyorlar, napabiliriz haklarımız nelerdir?

  21. Merhaba covid19 dan dolayı 1 ay ücretsiz izne çıkardılar imza attik tüm fabrika patronları sgk başvurarak kısa dönem ücret almaya hak kazanmış ve devlet yardımı ile 1756 lira para alacaklar fakat bizim patron başvuru yapmamış bilerek 150 kısilik fabrikada 80 kişi yakın kisi ücretsize ayırdılar bizim herhangi bi dilekçe ile veya cimer gibi yerlere şikayet ederek herhangi bir hakkımız yokmu sadece gidip başvurması lazım bu kadar basit bize dediği iş verenin daha bize haber gelmedi demesi ne yapmamız lazım..

    • 25 marttan önce geldi o haber işverenlere. kısa çalışma ödeneğinden faydalanacak olanların listesi ve kimlik ikamet bilgileri yazılıp işkura gönderimi yapıldı o tarihlerde. Cebe atma derdindedir. işyeri işkur ya da sgk sicil no biliyorsan işkuru arayıp sor liste geldi mi diye. herhangi bilgiye ulaşamazsan da cimere yaz. en azından orada cidden ilgileniyorlar.

    • Kamuda ogretmenım. 5 subat 2024 te dogum sebebıyle almıs oldugum ucretsız iznimı bitirme dılekcemı vermıstım kurumuna. Fakat bebege bakacak kimsem olmadıgı ıcın ıznımı 24.ayıma kadar kullanmak istiyorum bunun ıcın kurumuma ne zaman bıldırım yapmam gerekir

  22. Merhabalar; işveren zorla karşılıklı onay olmadan covid-19 sebepli ücretsiz izne ayırdığı personelini, sürekli iş ile alakalı arayıp bilgi alması ve evden home office evrak işlerini yürüttürmeye çalışması kanuna aykırı değil midir? Maaş ve primi eksik yatırdığı taktirde eksik kısmı talep etme hakkım nedir?

  23. Merhaba ben de kendi isteğimle 1 ay ücretsiz izin almayı düşünüyorum. Ücretsiz izin için belli bir süre çalışma şartı var mı ben şu anki yerimde 3 ayı geçti ve çalıştığım yer bunu kabul etmezse n’olacak. Son olarak kendi isteğimle çıktığım için devletin vereceği ücretsiz izin imkanından yararlanabiliyor muyum

  24. 15.03.2020 tarihinden sonra ücretsiz izne gönderildim fakat durumlardan dolayı iznim uzatıldı kısa çalışma ödeneğinden ise yararlanamıyorum.ücretsiz izin desteğinden 1.170 tlde yararlanacağım fakat hala ücretsiz izindeyim işletme başvurumu yapacak.durum şu ki 16.04.2020 tarihinden itibaren geçerli diyorlar.ama resmi gazete dahil heryer 15 marttan sonra diyor işletme diretiyor hayır 16 nisan diye 16 nisana kadar çıktığım fark ne olacak peki diyince net bir cevap yok düşüncelerinizi alabilirmiyim

  25. TEVFİK DOĞRUYOL

    Selamün Aleyküm ben 07/01/2020 tarihinden buyana bursa ili nilüfer de alumene ait taşyakan inşaat firmasında calişiyordum fakat 28/04/2020 tarihinde isteyim dışında işveren tarafından onaylı izin belgesi ile 06/05/2020 tarihinde geri dönmek kaydıyla ücretsiz izne gönderildim fakat ben izne ayrıldıktan 3gün sonra işveren tarafından benim bilgim ve haberim dışında Fesih edildim fes edildigimide tesadüfen e.devletten SSK durumumu incelemek için giriş yaptığımda (KÇÖ FESİH ) Yazisi ile karşılaştım yani işveren beni fesih etmiş yani hiçbir hatam ve kusurum olmadan işveren tarafından fesih edildim BUDURUMDA NEYAPMAM GEREKİYOR BENI DETAYLI BILGILENDIRIRSENIZ ÇOK SEVINIRIM.

  26. Sitenizdeki içeriklerden kaynak göstererek faydalanmak istiyoruz.
    Bu konuda izninizi rica ederiz.

    Saygılarımızla,

  27. Bir ay ücretsiz izine çıkacağımızı istifa edin boş yere milleti meşgul etmeyin. Bir ay size ihtiyaç duyulmadan bir işyeri devam ediyor ise o iş yerinde size ihtiyaç yoktur.

  28. Çalıştığım benzinlikte yıkama bölümünde çalışyorum ücretsiz izne gönderdi daha sonra benim iznini uzatıp yerime pompa görevlisini kaydırdı onunda yerine elaman almış bu durumda fesih hakkım olurmu

  29. İşçi ücretsiz izne çıkartıldıktan sonra (işveren sebebiyle)
    İşçi halen ücretsiz izindeyken
    İşveren yeni işçi alımı yapabilir mi?

  30. Peki bir işveren nekadar süre işçisini ucretsiz izine çıkarma hakkına sahiptir benim işverenimde isler yavaşladı deyip beni ucretsiz izine çıkarmayı dusunuyor

  31. 657 ye tabi devlet memuruyum. Ayrıca sürücü kursunda izinli olarak ders karşılığı çalışmaktayım. Fakat ailevi nedenle 1 yıl ücretsiz izin almak durumunda kaldım. Fakat sürücü kursunda ayda 8 saat ders vermeye devam ediyorum. Yasal bir sıkıntı doğurur mu.Teşekkür ederim

  32. Selamlar
    Bulunduğum kurumdan perşembe günü itibariyle hastalık sebebiyle uzaklaştırıldım. Pandemi sürecinden dolayı basit bir nezle olma ve test yaptırıp negatif sonuç almama rağmen işe dönüş sürecim engelleniyor.
    Benim merak ettiğim işe gitmediğim günleri iznimden düşebilir mi? Ben yazılı bir form vermezsem. Ya da ücretimden düşebilir mi? Yine yazılı tarafımca imzalı bir dilekçe olmadan.

  33. Özel bir fabrikada calisiyorum. İşim oldugu icin ucretsiz izin talebinde bulundum. İzin verildi. Ancak fabrika muduru iznimi ne icin kullandigima dair belge istiyor. Ornek veriyorum ailevi sorunlarim var ve izin aldim gittim benden bir evrak istiyor. Boyle birseye haklari varmidir acaba. Yardimci olurmusunuz. Tesekkur ederim simdiden.

    • Öyle hakları yok izin aldıysan. Ayrıca her hangi bir özel durumda şefin veya amirine bildirip gidersen de birşey vermek zorunda değilsin. Özel bir sebep diyip geçersin.

Muhammet için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir