17 Aralık 2016 tarihinde resmi gazetede yayınlanan “Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve “Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile birlikte Otomatik BES konusuna ilişkin birçok konu netleşti.
Yönetmelikte işverenin emeklilik sözleşmesini yapacağı şirketlerin belirlenmesinde dikkate alınacak kriterler, çalışanların cayma hakkı, ek devlet katkısı gibi birçok konu yer almakta.
Yayımlanan yönetmelikte ilgi çeken bazı maddelerse şöyle,
- Katılımcı bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl sistemle bulunmak koşuluyla 56 yaşını tamamladıktan sonra emekliliğe hak kazanır.
- Birden fazla işverene iş akdiyle bağlı olan çalışanlar her bir işveren tarafından sunulan emeklilik planına ayrı ayrı dahil edilir.
- Çalışanın ücretinden kesilmesine rağmen aktarılmayan veya eksik aktarılan katkı payının ve varsa getirilerinin takip ve tahsilini emeklilik gözetim merkezi yapacaktır.
- İlgili emeklilik planına göre çalışanın ücretinden kesilen katkı payı ücret ödemelerinin fiilen yapıldığı tarihi takip eden ilk iş gününde ödenmelidir.
- Çalışan dilerse 2 ay içinde cayma hakkını kullanabilir. Cayma hakkını kullanan çalışana 10 iş günü içinde ödenen katkı payları ve varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri iade edilir.
- Sistemden ayrılma işlemini gerçekleştiren çalışanlar Müsteşarlığın belirleyeceği esaslar dâhilinde 2 yılda bir tekrar otomatik olarak sisteme dâhil edilebilirler.
- Çalışan emeklilik sistemine dâhilken iş yeri değiştirdiği takdirde yeni iş yerine bir emeklilik planı bulunması halinde bireysel emeklilik hesabındaki birikimi ile varsa ödenen devlet katkısı yeni iş yerindeki plana aktarılır.
- Çalışan katkı payı ödemeye ara vermeyi talep edebilir.
- Emeklilik planları çerçevesinde şirketlerce fon işletim gider kesintisi dışında başka bir kesinti yapılamaz.
- Emeklilik hakkının kullanılması halinde, bireysel emeklilik hesabında bulunan birikimini en az on yıl süreli yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, Kanunun ek 2. maddesi kapsamında birikiminin %5’i karşılığı ek devlet katkısı olarak ödenir.
Cayma Hakkını Kullananlar 2. Yılın Ardından Sisteme Tekrar Otomatik Dahil Edilecek
Yönetmelikteki en çok dikkat çeken hususlarda biri ise 2 yılda bir otomatik dahil olma kuralı.
Çalışan sisteme otomatik dahil olduğu günden itibaren 2 ay içerisinde cayma hakkını kullanıp sistemden ayrılabiliyor. Fakat başlangıç tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra sisteme tekrar otomatik olarak dahil edilmesi gerekiyor. Bu durumda işçi tekrar dahil olmak istemezse tekrar cayma hakkını kullanıp kesilen katkı payını iade alacak.
Hazine Müsteşarlığı Basın Açıklaması Yayınladı
Sisteme dahil olacak tüm özel kurum ve kuruluşların başlangıç tarihi çalışan kişi sayısına bağlı olarak duyurulmuştur:
- Çalışan sayısı 1.000 ve üzerinde olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.01.2017 tarihinden itibaren,
- Çalışan sayısı 250- 999 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki cetvellerde yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarında çalışanlar 04.2017 tarihinden itibaren,
- Çalışan sayısı 100-249 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.07.2017 tarihinden itibaren,
- Çalışan sayısı 50-99 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar ile mahalli idareler ve kamu iktisadi teşebbüslerinde çalışanlar 01.01.2018 tarihinden itibaren,
- Çalışan sayısı 10-49 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.07.2018 tarihinden itibaren,
- Çalışan sayısı 5-9 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.01.2019 tarihinden itibaren
işverenleri aracılığıyla bireysel emeklilik sistemine otomatik olarak dahil edileceklerdir.
Faiz İçermeyen Fon Seçimi
İşverenlerin bir yükümlülüğü de çalışanlardan kesilen bu katkı paylarının çalışanın faiz tercih edip etmediğinin kontrol edilerek fona yönledirmesidir. İşverenler çalışanlarına kesilen katkı paylarının faiz içeren mi yoksa faiz içermeyen fonlarda mı değerlendirilmesini istediklerini sormalıdır. Tercihde bulunmayanlar adına işveren tercih edecektir.
Bu yükümlülüklerin yerine getirilmeyen işverenler idari para cezası ile cezalandırılacaktır.
Hazine Müsteşarlığı Otomatik Katılım Sistemine İlişkin Basın Açıklaması detayları için tıklayınız.