iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Pilot, hostes ve kabin memuru gibi uçuş personellerinin ücret ve diğer kazançları farklı yasal kesintilere tabi olabilir. Bu çalışanlara ödenen ücret dışındaki “uçuş tazminatı” niteliğindeki ödemeler de gelir vergisi açısından farklı değerlendirilir. Yeni düzenleme ile gelir vergisi tarafındaki istisna tutarı tüm ücreti kapsayacak şekilde oranlandı.
Uçuş Personelinin Tabi Olduğu Kanun
Hava taşımacılık işlerinde pilot, hostes, kabin memuru/amiri gibi sıfatlarla çalışan personel, 4857 sayılı Kanun’a tabi değildirler.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 4. maddesinde, ilgili Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı işlerde “hava taşıma işleri” bildirilmiştir.
“İstisnalar
Madde 4 -Aşağıda belirtilen işlerde ve iş ilişkilerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz;
a) Deniz ve hava taşıma işlerinde,
…”
Hava işlerinin 4857 sayılı Kanun’a tabi olmaması, aynı zamanda deniz taşıma işleri çalışanlarını kapsayan Deniz İş Kanunu gibi hava taşıma işlerini kapsayan özel bir kanunun bulunmaması sebepleri ile, uçuş personeli Borçlar Kanunu’na tabi olarak değerlendirilmektedir.
7161 Sayılı Torba Kanun ile Gelen Yasal Düzenleme
Uçuş personelini ilgilendiren iki yeni düzenleme 7161 sayılı torba Kanun ile yürürlüğe girmiştir. Düzenlemelerden biri 193 sayılı Kanunun 29. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendini değiştirdi.
“Teşvik ikramiye ve mükâfatları:(1)
Madde 29 – Teşvik gayesiyle verilen aşağıda yazılı ikramiye ve mükâfatlar Gelir Vergisinden müstesnadır:
…
- (Değişik:17/1/2019-7161/4 md.) Subay, astsubay, erbaş ve erlere ve ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere, uçuş, dalış gibi hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler ve zamlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren personele fiilen uçuş hizmetleri ve kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde denizaltına dalış yapanlara fiilen dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler;”
Bu düzenleme ile, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan kurumlarda hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren personele fiilen uçuş hizmeti dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler gelir vergisine tabii olmayacaktır.
Diğer düzenleme ise, 7161 sayılı Torba Kanun’un 3. maddesi ile gerçekleşti. Yeni düzenleme ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin birinci fıkrasına yeni bir bent eklenerek gelir vergisi istisnası brüt kazançların toplamı bazında değerlendirilerek, yeni bir istisna oranı belirlendi:
“17. Kamu kurum ve kuruluşları hariç Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin %70’i (Cumhurbaşkanı, bu oranı %100’e kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.).”
1/2/2019 tarihinden itibaren uçuş personellerine ödenen aylık ücretin safi değerinin %70’i gelir vergisinden müstesna olacaktır.
Ücretin Gerçek Safi Tutarı
Yürürlüğe giren bu madde ile birlikte, ücretin safi değeri kavramını da değerlendirmek gerekir. Ücretin safi tutarı, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan yararlar toplamından (yani ücretin gayrisafi tutarından) belli indirimlerin yapılmasından sonra kalan miktardır.
Bu indirimler şunlardır:
- Emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri,
- Sosyal güvenlik destekleme primi,
- İşsizlik sigortası primi,
- Hayat/Şahıs sigorta primleri,
- OYAK ve benzeri kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler,
- Sendikalara ödenen aidatlar (işçi ve memur sendikaları),
- Engellilik indirimi.
Pilot bulamayınca, var olanları da elden kaçırmayalım mantığı güdülmüş. Ama kimse unutmasın ki vergilendirilmiş kazanç kutsaldır. Tüyü bitmemiş yetimin hakkı o vergilerdedir.