Kıdem tazminatını hesaplarken yasal dayanağımız Eski 1475 sayılı İş kanunun yürürlükteki 14. maddesidir. Kıdem süresinin ve tutarının nasıl hesaplanacağı ile ilgili eski kanunun yürürlükteki maddesi ile Yargıtay kararları ve bilirkişi raporlarından yararlanılmaktadır. Tüm şirketlerin kendine has ek ödemelerinin olması, Hangi Ödemeler Kıdem Tazminatı Hesabına Dahildir? sorusunu sık sık karşımıza getirmektedir.
Kıdeme Esas Ücretin Belirlenmesi
Kıdem tazminatı hesabında baz alınan ücretler kişinin son ücretleridir. Yani yıl içerisinde zam almış bir kişinin zamlı olan kazancı dikkate alınmalıdır.
Son ücret, kişinin son bordrosundaki ödenen ücreti değil, son 1 aylık/30 günlük ücreti olmalıdır. Örneğin tam zamanlı bir çalışan işten ayrılırken 15 günlük ücret almış olabilir. Dikkate aldığımız ücret, kişinin 1 aylık çalışması karşılığı olan tam ücreti olmalıdır.
Kıdeme esas ücret, kişinin asıl ücretinin yanında ek kazançlarını/yan haklarını da kapsamaktadır. Bu kazançlar nakit olarak ödenen kazançlar da olabilir, ayni mal ya da hizmet olarak karşılanan menfaatler de olabilir. Peki hangi kazancın kıdem hesabına dâhil olacağını nasıl belirleriz?
Kıdem hesabına dâhil olacak ödemelerin şu özellikleri taşıması gerekmektedir:
- Sürekli ya da belli periyotlarda ödenen,
- İşçiye bir menfaat sağlayan
- Ödenmesi performans, satış, hedef gibi kriterlere dayanmayan,
- Parayla ölçülebilen.
Bu özellikteki her ödemenin 1 aylık tutarı son çıplak brüt ücretine eklenerek kişinin giydirilmiş hesabı tespit edilecektir. Örneğin yılda bir ikramiye alan bir işçinin kıdeme esas ücretine ikramiye bedeli eklenirken, yıllık olan bu tutarın 1 aylık karşılığını bulabilmek için 12’ye bölmek gerekir.
Mesela, yol parası her ay çalışma gününe göre değişen bir kişinin, yıl içerisinde her ay yol parası farklı bir tutar olacaktır. Bu kişinin kıdeme esas giydirilmiş ücreti bulunurken, brüt yol paralarının son bir yıllık tutarının ortalaması dikkate alınmalıdır. Eğer kişi son bir yıl içerisinde yol parasına zam aldıysa, zamdan sonraki yol parası tutarlarının ortalaması alınmalıdır. Aynı şey, değişen brütü olan sürekli ödemelerin hepsi için geçerlidir. (Yemek parası gibi..)
Süreklilik arz eden tüm ödemeler brüt olarak hesaplama dâhil edilir. Süreklilik arz etmeyen ödemeler ise dâhil edilmez. Örneğin, kişiye her yılbaşında yılbaşı paketi veren şirket, paketin değerini 12’ye bölerek 1 aya denk gelen tutarını kıdem hesabına eklemelidir.
Kıdem Tazminatı Hesaplanırken Ücrete Dâhil Edilen Ödemeler
Yemek yardımı, yol yardımı, gıda yardımı, yakacak yardımı, konut yardımı, eğitim yardımı, çocuk yardımı, aile yardımı, taşıt yardımı, sağlık yardımı, sosyal yardım niteliğindeki yardımlar, devamlı ödenen primler çıplak ücrete dâhil edilir. Konuyu biraz daha detaylı ele alalım. Yemek yardımı olarak verilen yemek kartı, yemek çeki veya aylık olarak ödenen yemek parası giydirilmiş ücrete dâhil edilir. Giyecek yardımı da çıplak ücret hesaplamasına dâhildir. Ancak verilen giyeceklerin işyerinde kullanılacaksa yapılan yardımlar tazminat hesaplamasında dikkate alınmaz.
Yol yardımı olarak verilen aylık yol ücreti, otobüs kartı veya araç yardımı ya da işçilere işe gidip gelmeleri için sağlanan servis bedelleri de giydirilmiş ücretin hesaplamasına dâhil edilir.
Kıdem Tazminatı Hesaplanırken Dâhil Edilmeyenler
Yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, doğum yardımı, ölüm yardımı, fazla mesai ücreti, harcırah, teşvik ikramiyesi, bir defalık verilen ikramiyeler, iş arama yardımı, izin harçlığı kıdem tazminatının hesaplanmasında esas alınamayan ödemelerdir.
Primler satışa bağlı ise kesinlik ve devamlılık arz etmeyen niteliğe sahip oldukları için giydirilmiş ücretin hesaplamasında kullanılmaz. Ancak devamlılık arz etmesi koşuluyla ikramiye ve primler giydirilmiş ücrete dâhil edilir. Devamlılık demek, herhangi bir kritere bağlı olmadan sürekli ya da belli periyotlarda sabit tutarlarda ödenen ödemeler demektir. Sadece satış yapıldığında alınan primler, hedef tutulduğunda ödenen ödüller, performansı belli bir sınırı aştığında alınan ek ödemeler, hangi isimle anılırsa anılsın sürekli ödeme kabul edilmeyecektir.
Merhaba 20 yıldır 3 ayda bir maaş ikramiye ile 16 maaş alarak asgari ücretle çalışmaktaydım. İhbar süresini yasal süreçle çalıştırdılar.11.02.2019 tarihinde iş akdim sona erdi kıdem hesabında maaşı 2019 asgari ücretinden ikramiyeyi 2018 asgari ücret üzerinden yapmışlar bu yasalmıdır teşekkürler.
Merhabalar bir sirkette 22 yıl calıstım kendim sgk dan evrak alarak ayrıldım sadece kıdem tazminatı aldım borduroma göre eksik ödediler ogunki kıdem tazminat 5.354tavan bana ödenen 4.300 bordurodaki son gorunen 7.300ama dogru oldugunu söylediler bende arastirmama gore 20.000 eksik oldugunu tahmin ediyorum birde 12 aya böldüler bununla ilgiki yardım cı olursanız sevinirim
Selam calistigim is yerin de yemek paralari sodexso karta yatiyo tazminat alir ken yemek parasi tazmina ta dahil edilirmi
EVET ediliyor
merhaba,
kıdem tazminatı toplam gelir vergisi matrahına dahil edilir mi?
Merhaba iş yok diye çıkış veriyor kar kıdem tazminatı na yol yemek parası ekleniyor diyor avukat arkadaşım ama şirket yemenizi veriyor ulaşım için servis tahsis ediyor yinede yol yemek parası alabilirsiniz bizim hakkimizmi bu
merhaba. toplu iş sözleşmesine göre yemek yardımı almaktayım. yemek yardımı çalışılan gunler için verildiği için yıllık iziinli olduğum için son aldığım bordroda yemek yardımı yoktur. buna göre kıdem tazminatı hesabında yemek yerdimi kıdem tazminatı hesabinda hesaplanirmi