iskanunu.com 
İşverenler tarafından işçilere verilen sosyal yardımların başında gelen yardımlardan biri yemek yardımıdır. Yemek yardımı türlerinden nakdi yemek yardımı ve yemek kartı çalışanın bordrosunda gösterilmektedir ve bordroya eklenen yemek parası, yemek kartı, yemek çeki gibi ödemelerin SGK ve gelir vergisi istisnaları bulunmaktadır.
İşverenlerin sigortalar veya sigortalılar için üçüncü kişilere yaptığı her türlü yemek ödemesi günlük brüt asgari prime esas kazancın %23,65’i prime esas kazanca dahil edilmemektedir. Bu tutarın üzerinde kalan kısım SGK matrahına ve kesintiye tabi olmaktadır. Fakat gelir vergisi istisnası ve SGK istisna tutarları farklıdır. İstisna hesaplamasının doğru hesaplanması için fiili çalışma günü kavramı büyük önem taşımaktadır.
Yemek yardımı nakdi veya kart ile ödendiğinde günlük SGK istisnası farklılık göstermemektedir. Gelir Vergisi İstisnası da nakdi ve kart ödemesi için 2023 yılı için 110 TL’dir. Fakat yemek parası nakdi olarak ödendiğinde damga vergisinde bir farklılık bulunmaktadır. Nakdi ödemede yakın zamanda yapılan düzenleme ile günlük 110 TL tutarına kadar yapılan ödemelerde damga vergisi matrahından da istisna edilmektedir.
Ay içerisindeki istisna tutarının hesaplaması;
Ay İçerisindeki Fiili Çalışmaya Tabi Gün Sayısı x Günlük İstisna Tutarı ile bulunur.
2023 yılı için günlük brüt asgari prime esas kazanç matrahı; 333,60 TL’dir.
SGK istisnası; 333,60 TL x %23,65 = 78,90 TL’dir.
Gelir Vergisi Matrahı istisnası ise 2023 yılı için 110 TL’dir.
Örneğin; bir iş yerinde yemek parasının yemek kartı olarak ödendiğini varsayalım. Günlük olarak 130 TL yemek parası ödeniyor ise;
Gelir vergisi günlük istisnası; 130 TL – 110 TL = 20 TL’lik kısım gelir vergisine dahil olmaktadır.
SGK günlük istisnası; 130 TL – 78,90 TL = 51,10 TL’lik kısım SGK kesintilerine dahil olmaktadır.
Örneğin; bir iş yerinde aylık 2500 TL yemek parası yatırıldığını varsayalım. Ay içerisinde fiili çalışmaya tabi gün sayısının 20 olduğunu varsayalım.
Aylık istisna tutarı;
SGK için; 20 gün x 78,90 TL = 1578 TL
2500 TL – 1578 TL = 922 TL SGK matrahına dahil edilecektir.
Gelir Vergisi için; 20 gün x 110 TL = 2200 TL
2500 TL – 2200 TL = 300 TL Gelir Vergisi Matrahına dahil olmaktadır.
Fiili Çalışmaya Tabi Gün Sayısı Nedir?
En sık karşılaşılan hatalardan biri prim günü ve fiili çalışma gününün karıştırılmasıdır. Fiili çalışma günü işçinin işyerinde bulunduğu günlerdir. Prim günü ise işçinin hafta tatillerini veya genel tatilleri de kapsamaktadır. Herhangi bir devamsızlık yok ise prim günü ay içerisinde 30 olmaktadır. Fakat fiili çalışma günü her ay ayın çalışma günlerine göre değişkenlik gösterir. Ay içerisinde resmî tatil var ise ve işçi bu tatillerde çalışmıyorsa ise veya işçi hafta sonları çalışmıyor ise bugünler sayılmaz ve sadece işçinin işe geldiği gün bordro hesaplamasında fiili gün olarak gösterilir. Yemek yardımı ve yol yardımı gibi ödemelerin istisnaları fiili gün üzerinden hesaplandığı için her ay fiili gün sayısının doğru şekilde gösterilmesi önem taşımaktadır.
