Rapor parasında eksik gün bildiriminin önemini çeşitli örnekle anlatıyoruz bu içerikte. Sosyal Devlet ilkesi gereği sigortalılara geçici iş göremezlik hallerinde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereği Devlet tarafından bir takım ödemeler yapılıyor. Halk arasında rapor parası olarak da bilinen bu ödemeler mevzuatta ise “geçici iş göremezlik ödeneği” olarak yer alıyor. Bu ödeneklerin elde edilmesi için tabii ki belli başlı şartların taşınması gerekiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu 31 Temmuz 2019 tarihli ve E.11144299 sayılı Genel Yazısında sigortalılara ödenen geçici iş göremezlik hallerinde bazı SGK Ünitelerinde uygulama birliğinin olmaması ve mevzuatın uygulanmasından kaynaklı hatalı işlemlerde düzeltmelere gidileceğini açıklamıştı.
“Kısa Vadeli Sigorta Uygulamaları” konulu Genel Yazı ile 2016/21 sayılı Genelgenin “6.10.Sigortalılığın Sona Ermesi” başlıklı bölümünde, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası bakımından sigortalılığın hangi hallerde sonlandırılacağı belirtildi.
Rapor Parasında Eksik Gün Ödemeleri Neden Önemli
Sigortalılara ödenecek olan rapor parası / geçici iş göremezlik ödeneklerinde “Kısa Vadeli Sigorta Uygulamaları” konulu Genel Yazı’da aşağıdaki hususlar özellikle dile getirilmiş ve uygulamada birliktelik açıklanmıştı.
İlgili başlıkta; Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 14. maddesinin dördüncü fıkrasının (ç) bendinde, “Ayrıca Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar için aylık prim ve hizmet belgesi verilmemesi veya tutukluluk ve gözaltı hali, yol izni ve diğer ücretsiz izinler, devamsızlık, puantaj, kısmi istihdam, yarım çalışma, fesih tarihinde çalışmama ve diğer nedenlerle aylık prim ve hizmet belgesinde gün ve kazanç bildiriminde bulunulmaması halinde en son primin ilişkin olduğu tarih itibarıyla sigortalılığı durdurulur. Ancak ilgili kanununda belirtilen ücretsiz izin halinde ise iznin sona erdiği tarih itibarıyla sigortalılığı durdurulur.” hükmüne yer verildiği,
Buna göre, aylık prim ve hizmet belgesinde;
- (4)-gözaltına alınma,
- (5)-tutukluluk,
- (6)-kısmi istihdam,
- (7)-puantaj kayıtları,
- (14)-diğer,
- (15)-devamsızlık,
- (16)-fesih tarihinde çalışmamış,
- (20)-ücretsiz yol izni,
- (21)-diğer ücretsiz izin,
- (23)-yarım çalışma,
- (24)-yarım çalışma ve diğer nedenler
Eksik gün nedeni olarak bildirilen ve bu aylarda gün ve kazanç bildirilmeyen sigortalılar için en son prim bildirilen gün itibariyle sigortalılığın sona ermiş sayılacak.
Bunların dışında kalan eksik gün nedenleri ile hiç gün ve kazanç bildirilmemesi halinde ise sigortalılık niteliğinin devam edecek. Bu itibarla, sigortalının istirahatli olduğu aylarda aylık prim ve hizmet belgesinin verilmiş olması şartıyla sigortalılık niteliği devam edecek. Ancak, istirahat tarihten önceki ayda aylık prim ve hizmet bildirgesinin hiç verilmemesi veya Yönetmelikte geçen eksik gün nedenleri ile gün ve kazanç bildirilmemesi halinde en son primin bildirildiği gün itibariyle sigortalılığın sona ereceği de belirtiliyor.
Örnek-1:
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında özel sektör iş yerinde çalışan sigortalı için Ocak/2019’da 30 gün prim bildirilmiş ve Şubat/2019’da “21-diğer ücretsiz izin” eksik gün nedeni ile gün ve kazanç bildirilmemiştir. Sigortalı adına 01 Mart 2019 tarihinde başlayan istirahat raporu düzenlenmiştir. Buna göre, ücretsiz izin gerekçesi ile Şubat ayında hiç gün ve kazanç bildirilmediğinden Ocak ayının sonu itibariyle sigortalılığın sona erdiği kabul edilecektir. Dolayısıyla 01 Mart 2019 tarihinde başlayan istirahat raporuna geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir.
Örnek-2:
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında özel sektör iş yerinde çalışan sigortalı adına Ocak/2019 ayı için 30 gün prim bildirilmiş, 15 Şubat 2019’da başlayan 10 günlük ve 04 Mart 2019’da başlayan 20 günlük hastalık vaka türünden istirahat raporu düzenlenmiştir. Şubat ve Mart ayları için “12-birden fazla” eksik gün nedeni seçimi ile gün ve kazanç bildirilmemiştir. Bu durumda, Yönetmeliğin anılan hükmü gereği sigortalılık niteliği Şubat ve Mart aylarında devam ettiğinden her iki rapora da geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Örnek-3:
Sigortalı adına Ocak/2019 ayı için 30 gün prim bildirilmiş, Şubat/2019 ayında ise aylık prim ve hizmet belgesi verilmemiştir. Daha sonra 07 Mart 2019 tarihinde başlayan 10 günlük istirahat raporu düzenlenmiş, Mart ayı için hiç prim bildirilmemiştir. Şubat ayında aylık prim ve hizmet belgesi verilmemesi nedeni ile Ocak ayının sonu itibariyle sigortalılığın sona erdiği kabul edilecek ve 07 Mart 2019 tarihinde başlayan istirahat raporu için geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir.
Örnek-4:
Sigortalı adına Ocak/2019 ayı için 30 gün prim bildirilmiş, Şubat/2019 ayında ise aylık prim ve hizmet belgesi verilmemiştir. Daha sonra 18 Mart 2019 tarihinde başlayan 10 günlük istirahat raporu düzenlenmiş ve Mart ayı için 6 gün prim bildirilmiştir. Buna göre, Mart ayında prim bildirildiğinden sigortalılık niteliği devam edecek ve söz konusu rapor için geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Genel Yazı İle Yeni Rapor Parası Ödemeleri Özetle Nasıl Olacak?
İlgili Genel Yazıda belirtilen örneklerin dikkatle incelenmesi gerekiyor. Örneklerde Sosyal SGK’nın özellikle aradığı ve üzerinde önemli durduğu hususlar bulunuyor. Öncelikle kişilerin yukarıda belirtilen “eksik gün nedenleri” arasında eksik gün bildirimlerinin bulunup bulunmadığı önemli olup diğer bir husus ise sigortalılık niteliğinin taşınıp taşınmadığı.
Özet
Sigortalılık niteliğinin devam etmesi, geçici iş göremezlik ödeneği alacak olan sigortalının istirahatli bildirildiği aylarda Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde ücret ve kazanç bakımından yer alıyor olması, istirahat tarihinin başlangıç tarihinden önceki ayda Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin hiç verilmemesi ya da Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde geçen eksik gün nedenleri ile gün ve kazanç bildirilmemesi halinde ise en son prim hizmet gün ve kazancın bildirildiği günden itibaren sigortalılığın sona erdiği gerekçesi ile rapor parası/ geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmeyeceği açıklanmıştır.
İlgili Genel Yazı İçin tıklayınız…
1 yorum
Pingback: Sosyal Güvenlik İşlemlerinde Eksik Gün Uygulamaları - iskanunu.com