İhbar Tazminatı yasal olarak iş sözleşmesini sonlandırmak isteyen tarafın uymakla yükümlü olduğu bildirim sürelerine uymadığında karşı tarafa ödediği bir tazminattır. Bildirim süresine uymayan taraf işveren ise, işten çıkışta işçiye ihbar tazminatını öder. İş akdini bildirim süresini kullanmadan feshetmek isteyen taraf işçi olduğunda akıllara İhbar Tazminatı Ücretten Kesilebilir mi? sorusu gelmektedir.
İhbar sürelerini ve tazminatını belirleyen kanun 4857 sayılı İş Kanunu’dur. Bildirim sürelerinin belirlenmesi, uygulanması, tazminatı İş Kanunu’unda açıkça belirtilmiş olmasına karşılık işçiden tahsil edilmesi durumunda nasıl ilerlenmesi gerektiği açıkça ifade edilmemiştir. Bu tahsilatın nasıl yapılacağı hususunu tespit edebilmek için tazminatın niteliğini ve ücretten yapılabilen kesintileri incelemek gerekir.
İhbar Tazminatının Hukuksal Niteliği
İhbar Tazminatı, kullanılmayan yasal sürenin karşılığında karşı tarafa ödenmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu’nda tarafların ihbar tazminatı sorumluluğu madde 17’de belirtilmiştir.
“Süreli fesih
MADDE 17 …
Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. …”
İhbar tazminatı bir ücret mi yoksa bir tazminat mı kısmında ise Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E. 2009/35588 K. 2012/1046 T. 23.01.2012 kararında “Yasada ihbar tazminatının miktarı “bildirim süresine ait ücret” olarak belirlenmiştir. Buna göre ihbar tazminatı, yasadan doğan götürü tazminat olarak nitelendirilebilir.” şeklinde ifade edilmiştir.
İş Hukuku üzerinden düşünecek olursak götürü tazminat, iş sözleşmesinin taraflarından birinin yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle diğer tarafı uğratacağı zarara karşılık ödenecek tazminatı ifade etmektedir.
Borçlar Kanunu Açısından Durumun Değerlendirilmesi
Borçlar Kanunu, işçinin ücreti ile ilgili önemli bir hüküm içermektedir.
“6098 Borçlar Kanunu
- Ücretin korunması MADDE 407- …
İşveren, işçiden olan alacağı ile ücret borcunu işçinin rızası olmadıkça takas edemez. Ancak, işçinin kasten sebebiyet verdiği yargı kararıyla sabit bir zarardan doğan alacaklar, ücretin haczedilebilir kısmı kadar takas edilebilir.
Ücretin işveren lehine kullanılacağına ilişkin anlaşmalar geçersizdir.”
Bu maddeden de anlaşılacağı üzere, götürü tazminat niteliğinde olan ihbar tazminatı, ücret değil bir tazminattır. İşçinin işverene ihbar tazminatı borçlu olduğu durumlarda bu borcunu işverene kendisi öder. İşveren işçinin çalışması karşılığı hak etmiş olduğu ücretinden kendi kendine bunu tahsil edemez. Çünkü Borçlar Kanunu’nun yukarıda belirtilen ilgili hükmüne göre işçinin ücreti, işverene olan tazminat borcu nedeniyle rızası olmadıkça takas edilemez. İşçinin ihbar tazminatı borcunu ödememesi durumunda işveren yargı yoluna başvurabilir.
Ancak, yargı kararı ile icra yoluna gidilebilir.
İş Sözleşmesinde İhbar Tazminatı Tahsili
Bazı işverenler, bildirim süresini kullanmadan işten ayrılmak isteyen işçinin ücretinden bu tutarı kesebilmek için iş sözleşmesinde hükme yer verdikleri görülüyor. Bu durum Borçlar Kanunu’nda geçen “Ücretin işveren lehine kullanılacağına ilişkin anlaşmalar geçersizdir.” İfadesiyle çelişmektedir.
İşverenin sorumluluğu işçiye hak ettiği ücreti eksiksiz olarak ödemek, işçinin sorumluluğu ise işten ayrılırken uymadığı bildirim süresinin ücretini (ihbar tazminatını) işveren ödemektedir. Mahkeme kararı ya da maaş haczi söz konusu olmadığı müddetçe işveren borcunu işçinin ücretinden tahsil edemez.
İhbar tazminatı ve ihbar süresi ile ilgili diğer yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
SGK İşten Çıkış Kodları ve Kıdem Tazminatı – İhbar Süreleri / Tazminatı – İşsizlik Ödeneği / Maaşı
Merhaba. Peki ama soru şu: Mahsup ederse ne olur? İşçi dava mı açar? Dav açsa bile, işveren netice hak ettiği bir tazminatı almıştır. Pratikte çözüm nedir?
Merhaba iyi günler ben son çalıştığım işyerine 02.10.2018 de işe başladım 09.10.2018 de sigortam başlatıldı, işveren 25.12.2018 de işlerin iyi gitmediğini işlerin çok olmadığını, piyasanın iyi gitmediğini öne sürerek 31.12.2018 tarihine kadar çalışabileceğimi söyleyip işten çıkaracaklarını söylediler böyle bir durumda ihbar tazminatı almaya hak kazanabiliyormuyum çalışma sürem 6 aydan az ve kanuna göre işveren beni 2 hafta öncesinden işten çıkaracaklarının bilgisini vermek durumunda değiller mi ?
Merhaba arkadaşlar şöyle bi sorum var ben 3 yıldır bi şirkette çalışıyorum proje bitimi nedeniyle işten ayrılıyorum ve ihbar tazminatı vermemk için başka bi işe tönlendiriliyorum ama iş yerim kocaeli yönlendirildiğim iş mersin bu kanunimi bu yönlendirmenin bi mesafe kaydı hakkınfalan yokmu
Merhaba iş ten cıkarıldım 1 aydır ihbar tazminatını ödemelerini bekliyorum bugün aradım ellerinde kayıt oldugumu söylediler ödemeyeceklermiş muhtemelen hırsızlık veya buna benzer seylerdir cünkü hep yaptıkları şeyler herkes hırsızdır burada şimdi bu gibi sorunlarda nasıl davranılır cok üzüldüm temizlik elemanıyım altının doldurulması cok kolay
Merhaba 10 aydır bir hukuk bürosunda çalışıyorum home affice olarak su an şirkete cagiriliyorum performans destek için gelemeyecegimi söyledim bu nedenle de istifamı verdim.fakat ihbar süresi boyunca 16 hazirana kadar çalışmam gerektiği söyledi ama şirketten yine evden devam edemezmisim eğer kabul etmezsem bir önceki aydan.28 günlük paranın kesileceği söylendi buna hakları var midir. Ihbar suremi evden tamamlamam gerektiğini şirkete gidebilecek olsam zaten istifa etmeyecek oldugumu kendilerine ilettim ama olumsuz diyorlar