iskanunu.com 
Kadın işçinin doğum yapması halinde çalışma hayatında kullanabileceği izinler yasal olarak belirlenmiştir. Buna göre kadın işçi doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplamda 16 haftalık izin hakkına sahiptir. İşçinin çoğul gebelik yaşaması halinde doğum öncesi süreye 2 hafta daha eklenmektedir. Analık izninin bitiminden itibaren çocuğun hayatta olması koşuluyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Bir diğer seçenek olarak kadın işçi doğum sonrası izin sürecinden sonra yasal olarak 6 aylık ücretsiz izin kullanım hakkına da sahiptir. Ücretsiz izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme halinde ebeveynlerden birine veya evlat edinene tanınır. Fakat tüm bunlardan sonra işçi yine de tam zamanlı olarak çalışma hayatına dönemeyeceği koşullarda olduğunda 4857 sayılı İş Kanunu’nun 13’üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilmektedir.
8 Kasım 2016 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan yönetmelikte kadın işçinin kısmi çalışması ile ilgili detaylara yer verilmiştir. Buna göre; yukarıda belirttiğimiz analık izni kullanımı veya diğer ücretsiz izin kullanımlarından sonra işçi çocuğun bakımı için tam zamanlı çalışma yerine işverenden çocuğun ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar herhangi bir zamanda kısmi zamanlı çalışmaya geçiş talep edebilir. İşçinin kısmi çalışma talep edebilmesi için bazı koşulları sağlıyor olması gerekmektedir.
- İşçinin kısmi zamanlı çalışma talep edebilmesi için ebeveynlerden her ikisinin de çalışıyor olması şartı bulunmaktadır. Bu şart ancak ebeveynlerden birisinin sürekli bakıma muhtaç olması, velayetin mahkemece eşlerden birinde olması halinde velayetin olduğu eşin talepte bulunması ve üç yaşını doldurmamış çocuğun evlat edinilmesi durumlarında aranmaz. Bu kriterler dışında kalan tüm işçilerde iki ebeveynin çalışma şartı aranır.
- Ancak ebeveynlerden birinin çalışma şartı sadece başvuru esnasında aranır. Kişi kısmi süreli çalışırken, diğer ebeveynin çalışmaması durumunda işçi kısmi zamanlı çalışma hakkını kaybetmez.
İşçi kısmi süreli çalışma talebini işverene haktan yararlanmaya başlamak istediği tarihten en az bir ay önce yazılı olarak işverene bildirmelidir. İşveren bu bildirimi işçinin özlük dosyasında saklamakla yükümlüdür. Yazılı bildirimde;
- Tüm iş günlerinde belirli saatler arasında çalışmak istiyorsa saat aralıkları ile veya haftanın belirli günleri çalışmak istiyor ise çalışmak istediği günleri açıkça belirtmelidir.
- Eşinin çalıştığına dair belgeyi de ekte bulundurması gerekmektedir.
İşçi yazılı bildirimi yaptıktan sonra işveren bu talebi en fazla bir ay içerisinde karşılamalıdır. Talebin kabul edildiği işveren tarafından işçiye yazılı olarak bildirilir. İşçinin yazılı bildirimde belirttiği tarihte çalışmaya başlaması halinde kısmi süreli çalışma talebi geçerli nedenle bir fesih nedeni olarak sayılmaz. Yönetmelikte belirtilen koşullara göre, işveren işçinin analık izni sonrası kısmi çalışma talebini kabul etmekle yükümlüdür ve kabul etmediği durumda haklı nedenle fesih yapamayacağı için haksız sebeple fesih sayılır ve bu noktada işçinin yasal haklarının ödenmesi durumu ortaya çıkar. İşçi talebi kabul edilmeyip, sözleşmesi feshedilir ise haklı nedenle bir fesih bulunmadığından, konu ile ilgili olarak işe iade de talep edebilir.
Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğe ulaşmak için tıklayınız.
