Çalışan İş Arama İzni Sırasında Çalıştırılabilir Mi?

Çalışanın işten çıkarılması veya kendi isteğiyle görevinden ayrılması durumu hem işveren açısından hem de çalışan için belirli yükümlülükler doğurmaktadır.
İşverenin işlerini sorunsuz bir şekilde sürdürebilmesi veya iş sürecini başka bir çalışana devretmesi için zamana, çalışanın ise yeni bir iş bulana kadar belirli bir süre daha çalışmaya ihtiyacı vardır. Tam da bu sebeple 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesinde belirlenen ihbar tazminatı hakkı hem işverenin hem de çalışanın haklarını koruması amacıyla günümüzde hala önemli bir hak olarak varlığını sürdürmektedir.

İş Kanunu’nun 17. maddesinde belirtildiği üzere iş sözleşmesini fesheden taraflar fesihten önce durumu diğer tarafa ilgili maddede belirtilen sürelerde bildirmekle yükümlüdür. Bu süreler aşağıdaki gibidir;

Taraflardan birinin fesih bildirimi yaptığı gün ihbar süresi fiili olarak başlamış kabul edilir. Tarafların ihbar bildirimlerini mutlaka yazılı olacak şekilde 2 nüsha halinde ıslak imzalı olarak yapması ve ıslak imzalı bildirim tutanağının işveren tarafından 5 yıl boyunca çalışanın özlük dosyasında muhafaza etmesi hem ileride oluşabilecek hukuki anlaşmazlıklarda hem de olası bir idari denetim durumunda yararlı olacaktır.

İhbar süresinin başladığı gün çalışanın iş arama izni de başlamış olacaktır. İş arama izninde işveren tarafından çalışana günde 2 saat izin verilir. Bu 2 saatlik izni günün hangi saatinde kullanacağına çalışan ve işveren anlaşarak karar verebilir. Çalışan isterse yine işverenle anlaşarak iş arama izinlerini toplu olarak da kullanabilir. Çalışan bu talebi için işverenin onayına gerek duymamaktadır fakat çalışan bu talebini fesih sırasında işverene bildirmesi ya da ihbar bitiş süresinden önce kalan izinlerini toplu olarak kullanacağına dair işverenden onay alması gerekmektedir.

İş arama izni sadece çalışma günlerinde kullanılabilir. Hafta sonu, bayram tatili ya da resmî tatillerde iş arama izni uygulanmamaktadır. Bu sebeple çalışanlar tatil günleri için iş arama izni ücretini veya bu günlere tekabül eden iş arama izni sürelerini daha sonra kullanmayı talep edemez.
İhbar süresinde ise iş arama izninin aksine hafta sonu, bayram tatilleri ve resmî tatillerde dahil olmak üzere takvim günü üzerinden hesaplama yapılır.

Çalışan İş Arama İzninde Çalışabilir Mi?

Tarafların iş arama izni süresi fesih bildiriminin yapıldığı gün başlar. Bu süre 4857 sayılı İş Kanunu’nun 27. maddesinde belirtildiği üzere 1 çalışma günü için minimum 2 saattir. İşverenler tarafından bu süreye uymak yasal bir zorunluluk olmaktadır.

Bazı durumlarda ise işletmelerde gerek artan iş yoğunluğu gerek ise işin planlamasında olmayıp gelişen olaylar sebebiyle çalışanın iş arama izni süresinde çalışması gerekmektedir. Bu süreçte çalışan işveren ile anlaşarak 2 saatlik iş arama izni süresinde de çalışabilmektedir.
Çalışana bu süre zarfında saatlik ücretinin 2 katı tutarında ödeme yapılır.

Örnek vermek gerekirse haftada 45 saat çalışılan bir işletmede 30.000 TL brüt ücret ile çalışan bir çalışanın saatlik ücreti 30.000/225=133,33 TL dir.

Çalışan bu 2 saatlik iş arama izninde çalışması durumunda ise çalışana öncelikle 133,33*2 saat=266,66 TL normal mesai ücreti ve 133,33*2 saat=266,66TL iş arama izni çalışması ücreti olmak üzere toplamda 533,33 TL ödenecektir.

İş arama izninde mesaiye kalan çalışanlar içinse işverenler tarafından mesai yapıldığına dair ıslak imzalı mesai formu alınması olası bir hukuki anlaşmazlık ya da arabuluculuk süreci için önemlidir.