Sigortalıların kendi istek ve arzusu dışında, sigortalılık sürelerinin kesilmesi halinde,kesilen bu sürelerin primlerinin ödenerek sigortalılık sürelerinden saydırılmasına hizmet borçlanması denir. Hizmet borçlanması, çalışılamayan sürelerdeki günlerin satın alınması anlamına gelir. Hizmet borçlanmasını sigortalının yanı sıra hak sahibi de yapabilir. Diğer bir anlatımla sigortalı ya da hak sahibi primi ödenmemiş geçmişteki bazı sureleri ödeyerek (bir nevi satın alarak) bu günleri hizmetten saydırabilmektedir. Önemle belirtmek isteriz ki ,geçmiş dönemlerdeki boşta geçen sürelerin hepsi için hizmet borçlanması söz konusu değildir.
Sigortalıların Borçlanabileceği Süreler Nelerdir?
Hangi sürelerin borçlanılabileceği 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41. Maddesi’nde ve 3201 sayılı Kanun’da sayılmıştır. Bu kapsama girmeyen süreler için hizmet borçlanması söz konusu değildir.
- Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4/a kapsamındaki sigortalı kadının analık borçlanması,
- Er veya erbaş olarak silah altında geçen süreleri
- 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri (memur ve diğer kamu görevlileri için).
- Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurtiçinde veya yurtdışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreler,
- Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri.
- Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri.
- Kanuni grev ve lokavtta geçen süreler
- Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri
- Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri
- 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,
- Yurt dışında geçen hizmet süreleri.
- 5 yılı aşan borç nedeni ile durdurulan 5510 sayılı Kanunun 4/1-b sigortalılık sürelerinin aktif hale getirecek borçlanma süresi
- Uzman ve usta öğretici olarak çalışanların eksik günlerinin süreleri
Borçlanılarak , bu şekilde borçlanılan süreler sigortalılıktan sayılmaktadır.
ss