iskanunu.com 
19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, resmi tatil olarak kabul edilen ulusal bayramlardan biridir. Resmi tatil günlerinde çalışanların ücretleri hesaplanırken bazı detaylara dikkat etmek gerekir. 4857 sayılı İş Kanunu doğrultusunda, bu tarihte çalışan ya da çalışmayan tüm işçilerin ücret hakları belirli kurallara tabidir.
1. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti, işçinin yasalarla belirlenmiş tatil günlerinde çalışması durumunda alması gereken ücrete denir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 47’inci maddesine göre Ulusal Bayram ve Genel Tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmayan işçilere herhangi bir iş görme zorunluluğu olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir.
2. 19 Mayıs’ta Çalışılması Halinde Ücret Nasıl Hesaplanır?
Resmi tatil günlerinde çalıştırılan işçiye bir günlük ücretine ek olarak bir günlük daha ücret ödenmesi yasal zorunluluktur. Resmî tatil günlerinde yapılan çalışmalar için genellikle %100 zamlı ücret uygulanmaktadır. Toplu iş sözleşmeleri veya bireysel iş sözleşmeleri ile bu oran artırılabilir. Resmî tatilde yapılan çalışma karşılığı olarak işçiye mesai ücretinin ödenmemesi durumundaysa çalışanlar haklı fesih hakkını kullanarak iş sözleşmesini sona erdirebilirler. Bu hüküm, İş Kanunu’nun 47. maddesi kapsamında açıkça düzenlenmiştir.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde işçilerin çalıştırılması durumunda, bu çalışmanın karşılığının yasanın öngördüğü gibi zamlı ücret olarak ödenmesi gerekir. Bu tür günlerde yapılan çalışmalara karşılık serbest zaman kullandırılması veya başka bir gün izin verilmesi yasal olarak mümkün değildir. Yargıtay Dokuzuncu Hukuk Dairesi, 25.06.2018 tarihli kararında, İş Kanunu’na göre fiili izin uygulamasının yalnızca fazla mesai için geçerli olduğunu ve çalışılan hafta ve genel tatil günleri karşılığında izinle telafinin mümkün olmadığını belirtmiştir (E.2018/5764, K.2018/13666).
Örnek:
Günlük brüt ücreti 1.200 TL olan bir çalışan, 19 Mayıs günü çalışmışsa:
- Tatil günü karşılığı 1.200 TL
- + Çalışma karşılığı 1.200 TL
olmak üzere toplam 2.400 TL brüt ücret almalıdır.
Bu ödeme, fazla mesai kapsamında değerlendirilmez; resmi tatil çalışması olarak ayrıca ele alınır.
İş Kanunu’na göre, resmi tatil günü kaç saat çalışıldığının bir önemi yoktur. Çalışmanın süresiyle ilgili herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Bu nedenle, resmi tatil günü bir saatlik çalışma da yapılmış olsa, 7,5 saatlik çalışma da gerçekleştirilse, karşılık olarak bir günlük ücret ödenmesi gerekmektedir.
3. Resmi Tatil Günlerinde Çalışma Zorunluluğu Var mı?
İş Kanunu’na göre, çalışanlar resmi tatil günlerinde çalışmaya zorlanamaz. Ancak iş sözleşmesinde açıkça belirtilmişse veya çalışan yazılı onay vermişse, bu günlerde çalışma mümkün olabilir. Yapılan çalışma ise normal ücretlendirmeden farklı olarak, yasal mevzuata uygun şekilde ek ücretle karşılanmalıdır. Bu tür çalışmaların karşılığı yine kanunla güvence altındadır.
4857 sayılı İş Kanunu‘nun 44’üncü maddesine göre: “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde iş yerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması hâlinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.“
4.Sonuç ve Değerlendirme
19 Mayıs resmi tatilinde çalışmayan işçilerin günlük ücretleri kesintisiz olarak ödenmelidir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 47. maddesi uyarınca, “çalışılan her gün için bir günlük ücret” ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca, yukarıda yer verilen Yargıtay kararına göre, tatil gününde çalışma yapılması durumunda, bu çalışmanın kaç saat sürdüğünün bir önemi bulunmamakta olup bir saat çalışılsa dahi çalışma karşılığı olarak bir günlük yevmiye tutarında ücret ödenmesi zorunludur.
Bu tür uygulamalar, hem çalışan memnuniyetinin hem de yasal uyumluluğun sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.
