iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Son dönemlerde en çok kafa karıştıran, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlardan gelir vergisi ödenmesi konusuna 7162 sayılı Kanunla açıklık getirildi. Ödenmiş çeşitli tazminatların gelir vergisi iadesi yapılacak.
Yasal Düzenleme
Karşılıklı anlaşma ya da ikale sözleşmesi ile ödenecek tazminatların gelir vergisi ödemelerinin iadesini düzenleyen 7162 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 30/01/2019 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu 25. maddede değişiklik yapılmış ve ilgili Kanuna Geçici Madde 89 eklenmiştir.
MADDE 2 – 193 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1. Ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlar ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca ödenen işsizlik ödeneği ve 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre ödenen işe başlatmama tazminatı;”
MADDE 4 – 193 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 89 – 27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edilir.
Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez.
Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
Bu maddenin geliş amacını ve hangi ödemeler üzerinden gelir vergisi iadesi alınabileceğine dair bir takım açıklamalar ile konuyu aydınlatmaya çalışacağız.
Bu Değişiklik Hangi Amaçla Gelmiştir?
193 sayılı kanuna gelen bu geçici madde, ücret niteliği kazandığı tarihten önceki dönemlerde üzerinden gelir vergisi ödenmiş bazı tazminatların, gelir vergisi iadesi için açılmış ve halen daha açılmakta olan davalar sonucu gelen bir düzenlemedir.
Amaç idarenin ve yargının bu davalara çok fazla vakit ve kaynak ayırıp iş akışının olumsuz etkilenmemesi ve durumun kolaylaşmasıdır. Bu geçici madde ile bütçece yük oluşturan faiz sorunu ve yargı sürecinde oluşan yargı giderlerinin önüne geçilebilecek ve optimum düzeyde davalılar ve davacı olan kurum için kolaylık sağlanmış olacaktır.
Hangi Ödemeler Gelir Vergisinden İstisna Tutulacak?
193 sayılı Kanunun 25. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yapılan yeni düzenleme ile hizmet erbabına aşağıda belirtilen ödemelerin yapılması halinde, ödenen tutarlar gelir vergisinden müstesnadır.
- Ölüm Tazminatı/Yardımı
- Engellilik Tazminatı/Yardımı
- Hastalık Tazminatı/Yardımı
- 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca ödenen İşsizlik Ödeneği
- 4857 sayılı İş Kanununa göre ödenen İşe Başlatmama Tazminatı
- Arabuluculuk sonrası anlaşılmış, işe başlatmamak kaydıyla ödenen İşe Başlatmama tazminatları.
İş Sonu Tazminatları Üzerinden Geçmişte Ödenmiş Gelir Vergilerinin İadesi
21/03/2018 tarihinde yürürlük kazanan 193 sayılı Kanun’un 61. maddesine eklenen ek (7) bendi ile yürürlük tarihinden itibaren geçerli olmak kaydı ile iş sonu tazminatları ücret niteliği kazanmıştı.
“Ücretin tarifi: Madde 61 … Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılır…
- (Ek: 21/3/2018-7103/7 md.) Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar.”
Bu maddeye dayanarak, ilgili ödemelerin 27/3/2018 tarihinden önce yapılması durumunda, gelir vergisinden müstesna olacağını, ama 27/3/2018’den sonra yapılan ödemelerin “ücret” kabul edilip gelir vergisine tabi olacağını söyleyebiliriz.
Gelir Vergilerinin iadesi ile ilgili değişiklik 193 sayılı Kanuna eklenen Geçici Madde 89 ile yapılmıştır. İade yalnızca 27/03/2018 tarihinden önce ödenen tazminatlar üzerinden yapılacaktır.
27/03/2018 tarihinden önce ödenmiş ve gelir vergisi iadesi yapılacak ödemeler aşağıda sıralanmıştır.
- Karşılıklı iş sonlandırma sözleşmeleri ile ödenen tazminatlar,
- İkale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar,
- İş kaybı tazminatları,
- İş sonu tazminatları,
- İş güvencesi tazminatları.
Belirtilen tarihten önce yapılmış bu ödemeler, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edilir.
Gelir Vergisi İadesinde Kapsamında Dışında Kalan Ödeme Kalemleri
Karşılıklı anlaşma ya da ikale ile ödenen tazminatlar sadece iş sonu/iş güvencesi gibi tazminatlar değildir. Bu anlaşmalar sonrası çalışana ücret, prim, ikramiye, ek ödeme, ihbar tazminatı, izin parası gibi çok çeşitli ödemeler yapılmaktadır.
- İhbar Tazminatı,
- Normal Ücret,
- Yıllık izin Parası,
- Prim, İkramiye,
- Ücret kapsamında olan ödemeler
27/03/2018 tarihinden önce, ikale ya da karşılıklı anlaşma sözleşmesi sonunda işçiye yapılmış bu ödemeler ilgili bir gelir vergisi iadesi söz konusu değildir. 193 sayılı kanuna eklenen Geçici Madde 89’da bu tip ödemelerin gelir vergisi iadesine yer vermemektedir.
Gelir Vergisi İadesinden Faydalanabilmenin Koşulları Nelerdir?
Gelir vergisi iadesi için öncelikle yapılan ödemelerin 27/03/2018 tarihinden önce yapılmış olması gerekmektedir. Yukarıda yazımızda belirttiğimiz tazminatlar üzerinden gelir vergisi iadesi mümkündür.
Gelir vergisi iadesi almak isteyen işçinin,
- düzeltme zamanaşımı süresi içersinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları
- dava açmamaları, ya da açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla
- hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleri hariç olmak üzere
213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edilir.
Yani iadeyi alabilmek için işçinin bizzat ilgili vergi dairesine başvuruda bulunması gerekmektedir.
Merhaba 2017 yılında iş yerinden bütün haklarımı alarak veişsizlik ödeneğinden yararlanarak ayrıldım gelir vergisi iadesinden yararlanabilirmiyim
01.04.2013-30.03.2017 tarihleri arasında “Belirli Süreli İş Sözleşmemin” bitmesinden dolayı, iş devam etmesine rağmen noter aracılığıyla ihbar süresi içinde işverenime sözleşmemin bitmesine müteakip çalışmayacağımı beyan ettim. 20.04.2017 tarihinde 4 senelik “Kıdem Tazminatımı” hesabıma yatırdılar.
Şunu sormak istiyorum, Kıdem tazminatı alanlardan vergi kesintisi yapılmıyormuş fakat bir damga vergisi kesintisi olmuş. Devlet bu küçükte olsa vergi kesintilerini de iade edecek mi ? İlgili İl SGK Müdürlüğü`ne başvuru yapmamız gerekir mi ?
Teşekkürler.
2017 yılı sonunda tazminat almadan iş yerinden
haklarımın devri ile tekrar aynı iş yerinde 1 hafta süre boşluktan sonra çalışmaya başlayıp emekli maaşı almayan
Başladım tazminat almadım.
Bu vergi iadesi alma konusundan yararlan ma olanağım
Var mı.?