iskanunu.com 
İlgili Makaleler
İbrahim IŞIKLI
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 90. maddesinde; Ülke çapında uygulanan ve özel bir izne veya belgeye dayanmayan genel düzenlemeler hariç olmak üzere, belirli bölgelere veya sektörlere yönelik ya da kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen özel belgelere veya izinlere dayalı olarak kamudan kaynak tahsis edilmesi şeklinde kanun, kararname ve diğer mevzuatla sağlanan araştırma, geliştirme, üretim, yatırım, pazarlama ve benzeri tüm aşamalarda uygulanan devlet yardımı, teşvik ve desteklerin, daha önce başlayıp devam eden nakdi olmayanlar hariç olmak üzere, verilmesinden önce işverenlerden kuruma muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığına veya tecil ve taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına dair belge ve bilgilerin istenmesi zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır.
Tecil ve takside bağlanmış ya da yapılandırılmış olan borçlara ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesinden dolayı anlaşması bozulanlardan veya bu sebepler dışında söz konusu yardım, teşvik ve desteklerden yararlanmaması gerektiği sonradan anlaşılanlardan, yapılan devlet yardımı teşvik ve destek ödemeleri ilgili mevzuat çerçevesinde müeyyideleri ile birlikte geri alınacaktır.
Belirli bölgelere veya sektörlere yönelik ya da kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen özel belgelere veya izinlere dayalı olarak kamudan kaynak tahsis edilmesi şeklinde kanun, kararname ve diğer mevzuatla sağlanan araştırma, geliştirme, üretim, yatırım, pazarlama ve benzeri tüm aşamalarda uygulanan devlet yardımı, teşvik ve destekler, “İşverenlere Verilen Devlet Yardımı, Teşvik ve Desteklerde Sosyal Güvenlik Kurumundan Alınacak Borcu Yoktur Belgesinin Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ” kapsamında yer alır.
Buna göre;
a) 29.01.2004 tarihli ve 5084 sayılı “Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile sağlanan sigorta primi işveren hissesi teşviki, enerji desteği, bedelsiz yatırım yeri tahsisi ile aynı kanunun geçici 1. maddesine göre, organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri tarafından, gerçek ve tüzel kişilere yapılan bedelsiz arsa tahsisi,
b) 14.07.2004 tarihli ve 5225 sayılı “Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu” ile sağlanan sigorta primi işveren paylarında indirim, su bedeli indirimi ve enerji desteği,
c) Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu kararları uyarınca uygulanmakta olan ve kamu alacaklarından vazgeçilmesi şeklinde olmayan; katma değer vergisi istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, kredi desteği, faiz desteği, turizm enerji desteği,
ç) 12.04.1990 tarihli ve 3624 sayılı Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanun ve 24.04.2005 tarihli ve 25795 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Destekleri Yönetmeliği ile sağlanan geri ödemeli ve geri ödemesiz destekler ile 04.05.2004 tarihli ve 2004/7131 sayılı Bakanlar Kurulu kararına istinaden verilen kredi, faiz destekleri,
d) Araştırma ve geliştirme (AR-GE) destekleri,
e) 28.02.2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun uyarınca sağlanan ve kamu alacaklarından vazgeçilmesi şeklinde olmayan destek ve teşvikleri,
f) 26.07.2001 tarihli ve 24474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere Kullandırılacak Kredilere İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca sağlanan kredi destekleri,
g) İhracat teşvikleri, gibi devlet yardımı, teşvik ve destekler ile bu maddenin birinci fıkrasında tanımı yapılmış uygulamalar, kanunun 90. maddesinin altıncı fıkrası kapsamında sağlanan devlet yardımı, teşvik ve destekler olarak kabul edilir.
Ülke çapında uygulanan ve özel bir izne veya belgeye dayanmayan devlet yardımı, teşvik ve destekler ile daha önce başlayıp devam eden nakdi olmayan devlet yardımı, teşvik ve destekler bu tebliğ kapsamına girmez.
Kapsama giren borç türleri
Devlet yardımları ile teşvik ve desteklerden yararlanacak olan tüzel kişiliği haiz olan ve tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluş işverenlerinin çalıştırdığı sigortalılardan, gerçek kişiliği haiz işverenlerin ise gerek kendi sigortalılığı gerekse çalıştırdığı sigortalılardan dolayı Türkiye genelinde yazının verildiği tarih itibarıyla muaccel olan sosyal sigorta ve genel sağlık sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borçları, kanunun 90. maddesinin altıncı fıkrası kapsamına giren borçları oluşturur.
Devlet Yardımı, Teşvik ve Destekleri Sağlayacak Kurum ve Kuruluşlarca Aranacak Borcu Yoktur Yazısı
Devlet yardımları ile teşvik ve destekleri sağlayan ve ödeme işlemlerini tesis eden kurum ve kuruluşlar, yapacakları devlet yardımı, teşvik ve destekleri sağlamasına karar verilmeden önce işverenlerden, tebliğin 5. maddesi kapsamına giren borçlarına ilişkin olarak;
a) Kapsama giren borçlarının bulunmadığı,
b) Kapsama giren borçlarının tecil ve taksitlendirildiği ya da yapılandırıldığı, şeklinde kurum sosyal güvenlik il/merkez müdürlüklerinden alınacak yazıyı veya kurumun elektronik bilgi iletişim ortamından alınacak barkodlu çıktıyı talep etmeleri zorunludur.
SGK, devlet yardımları ile teşvik ve destekleri sağlayan kurum ve kuruluşlara, işverenlerin kapsama giren borçlarına ilişkin bilgileri internet, elektronik bilgi iletişim ortamında da verebilir.
Kapsama giren borçları olmasına rağmen borçlarını, tecil ve taksitlendirmeyenlere ya da yapılandırma başvurusunda bulunmayanlara veya kapsama giren borçlarını tecil ve taksitlendirmelerine ya da yapılandırmalarına rağmen, bu borçlarla ilgili ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemeleri nedeniyle tecil ve taksitlendirme işlemleri ile yapılandırma anlaşmaları bozulanlara devlet yardımı, teşvik ve destekler söz konusu borcun ödenmesinden sonra sağlanır.
Kaynak: Dünya Gazetesi
