İstihdam teşvikleri ile belirli şartları taşıyan işsizleri istihdam eden işverenlere değişen sürelerle ve tutarlarla prim, vergi veya ücret destekleri sağlanır. İstihdamın korunması ve artırılması maksadıyla İşsizlik Sigortası Fonu’ndan veya İŞKUR tarafından finanse edilen teşviklerin işlem uygulayıcısı Sosyal Güvenlik Kurumu’dur.

İşverenlerin kendi üzerlerine düşen sorumluluktan kaçınmamasını sağlamak, sigortasız işçi çalıştırılmasının önüne geçmek, kadın, genç ve engelli kadrolarında çalıştırılabilecek işçilerin istihdamını teşvik etmek, yeni yatırımların yapılmasını ve yeni iş sahalarının açılmasını teşvik etmek, kültürel yatırımların yapılmasını sağlayarak kültürel miraslarımızın korunmasını ve yenilenmesini sağlamak, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemek ve bazı ekonomik kriz dönemlerinde de, mevcut iş gücü istihdamının korunması, işsizliğin azaltılması ve yatırımların artması amaçları ile yeni kanunlar çerçevesinde işverenlere maliyetlerini azaltacak birtakım haklar tanınmıştır.

Tüm teşviklerin kendi içerisinde farklı hesaplama metotları ve hesaplamaya esas belirlenen ücret sınırlamaları bulunur. İşverenler bu hesaplamalar neticesinde oluşan tutarlardan her ay muhtasar ve prim hizmet beyannamesi bildiriminde alınan tahakkuk üzerinden indirilmesi veya sigorta primlerine mahsup edilmesi yolu ile yararlanabilir.

Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen sigorta kolları kapsamında; SGK işçi payı %14, işsizlik sigortası işçi payı %1, SGK işveren payı %20,5, işsizlik sigortası işveren payı %2 oranında hesaplanmaktadır.

İstihdam Teşviklerinde Aranan Temel Şartlar

Devletin sağladığı teşvik ve desteklerin her birinin ayrı özellikleri olsa da temelde aranan bazı şartlar belirlenmiştir. İşverenler bu desteklerden yararlanmak için öncelikle bahsedilen bu temel şartları sağlamış olmalıdır:

• İş yeri özel sektör işverenine ait olmalıdır.
• Destek veya teşvikten yararlanacak iş yerinin muhtasar ve prim hizmet beyannamesini yasal süresinde verilmiş olmalıdır.
• Tahakkuk eden sigorta primleri yasal süresi içinde ödenmiş olmalıdır.
• Prim borcu ve İPC ile bunlara ilişkin gecikme zammı bulunmamalıdır. (Taksitlendirilmiş veya yapılandırılmış olanlar hariç)
• Kayıt dışı sigortalı çalıştırılmamalı ve sahte sigortalı bildiriminde bulunulmamalıdır.
• Teşvikli kanun türünde bildirimde bulunulacak sigortalı, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan olmamalıdır.
• İş yeri 5335sayılı Kanun’un 30. maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlardan olmamalıdır.
• Yapılan iş 2886sayılı Kanun, 4734sayılı Kanunve aynı kanunun 3. maddesi kapsamında veya uluslararası anlaşmalara istinaden alım ve yapım işleri kapsamında olmamalıdır.

Teşvik İptali ve Yasaklama

Kurumun denetim elemanları tarafından yapılan kontrol ve denetimler neticesinde veya olası bir mahkeme kararı sonucu kayıt dışı sigortalılık tespit edilmesi halinde ilk tespitte bir ay, ilk tespit tarihini takiben üç yıl içinde tekrar eden ve yasaklama kapsamına giren her bir tespit için ise birer yıl süreyle sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamayacaktır.

Toplam sigortalı sayısının %1’ini aşmayan sayıda (5 kişiden fazla olmamak şartıyla) kayıt dışı sigortalılık tespit edilmesi halinde yasaklama uygulanmamaktadır.

Teşvikten Yararlanma

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağlanan teşviklerden yararlanmak için işveren ve çalışanların belirli şartları sağlaması gerekmektedir. Teşvik sorgulaması yaparken hatalı işlem uygulanması durumunda yersiz teşvik kaydının işverenler açısından olumsuz sonuçları bulunmaktadır. Aynı şekilde teşvikten yararlanılabilecek bir personelin teşviksiz bildiriminin yapılması durumunda da işveren kendi maliyetini düşürme şansını kaçırmış olacaktır.

……..