iskanunu.com 
İlgili Makaleler
İşveren ve işveren vekilleri, işletmeleri ile ilgili sosyal güvenlik uygulamalarına ilişkin birçok konuda yanlış uygulanan Kurum işlemleri ile karşı karşıya kalmaktadır. Bunlardan biri de sigortalının “ İş Kazası ” geçirmesi durumunda “iş kazası raporları” nın anılan dönemde Kuruma verilen Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde eksik gün ve kazanç konusunda yanlış uygulamalardır.
İş kazası raporu bulunan personelin eksik gün ve kazancı bildirilirken ortaya çıkan mevzuat uyuşmazlığı, kimi zaman işverenlerin hatalı bildirimlerinden kimi zaman da Kurum’un Re’sen yaptığı işlemlerden kaynaklanmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayınlanan 14.07.2017 tarihli “Genel Yazı” da da belirtildiği üzere yanlış bildirimleri inceleyen Kurum müfettişleri raporlarının işverenler açısından “kayıt dışılık” ile sonuçlandığı ve dolayısıyla işverenlerin “asgari ücret desteği” nden yararlanamadıkları görülmüştür.
Sosyal Güvenlik Kurumunun 14.07.2017 tarihli Genel Yazısında da belirtildiği gibi, iş kazasına uğranılan gün için bilahare verilen günlü ve kazançlı aylık prim ve hizmet belgelerine istinaden işverenlerin kayıt dışı sigortalı çalıştırdıklarının kabul edilmemesi, dolayısıyla işverenlerin yararlanmakta oldukları asgari ücret desteğinin durdurulmaması ve yararlanmış oldukları asgari ücret destek tutarlarının geri alınmaması gerekmektedir. Tabi ki bu uygulama, iş kazasının gerçekleştiği tarihten önce sosyal sigorta yükümlülüklerinin yerine getirilmiş olması koşuluyla geçerli olacaktır.
Eksik Gün Bildirimleri
5510 sayılı Kanunun 86. maddesinin 5. fıkrasında, “sigortalıların 30 günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin aylık prim ve hizmet belgesinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verilmesi gereken süre içinde verilmemesi veya verilen bilgi ve belgelerin geçerli sayılmaması halinde, otuz günden az bildirilen sürelere ait aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi Kurumca re’sen düzenlenir ve muhteviyatı primler, bu Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.” hükmü yer almaktadır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102. maddesinin 13. fıkrasında;
Aylık prim ve hizmet belgesi ile birlikte ay içinde 30 günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin;
a) Kurumca elektronik ortamda alınabilenler hariç, Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren raporu,
b) Ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,
c) Disiplin cezası uygulaması, gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeleri,
ç) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi,
d) Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları,
e) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmî makamlardan alman yazı örneği,
sigortalıların eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formunun (Ek-10) ekinde Kuruma verileceği veya Acele Posta Servisi, iadeli taahhütlü ya da taahhütlü olarak gönderileceği,
öngörülmektedir.
Genelgelerdeki Kayıt Dışılıktan Kasıt Nedir?
2016/4 sayılı Genelge‘nin 2.3.3 “2016 Yılı İçin Sigorta Primine Esas Kazancın Eksik Bildirilmiş veya Hiç Bildirilmemiş Olması” ; 2017/9 sayılı Genelge‘nin 1.3.3 “2017 Yılı İçin Sigorta Primine Esas Kazancın Eksik Bildirilmiş veya Hiç Bildirilmemiş Olması” başlıklı bölümlerinde, sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan yazılardan anlaşılması halinde, asgari ücret desteğinden yararlanamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarların gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacağı açıklanmıştır.
Anılan Genelgelerde belirtilen kayıt dışılık, çalıştırılan sigortalıların gün veya kazançlarının eksik bildirilmesi ve yahut hiç bildirilmemiş olmasıdır. İş kazasının gerçekleştiği gün için istirahatli olup çalışılmadığına ilişkin eksik gün nedeni resmi belgelerle kanıtlanmasına rağmen, iş kazasından dolayı raporlu olan sigortalının, iş kazası geçirildiği gün çalıştığına karar verilmesi neticesinde, raporlu olunan gün, eksik gün olarak ortaya çıkmaktadır.
Dolayısıyla kayıt dışılık, sigortalı adına yapılan bildirimin, raporlu olunan gün hariç tam yapılmış olmasına ve eksikliğin nedeninin de resmi belge ile kanıtlanmasına rağmen müfettiş tarafından raporlu olunan güne ilişkin ek belge istenilmesinin önerilmesinden kaynaklanmaktadır.
İş Kazası Günü İçin Verilen APHB’de Kayıtdışılık Oluşmamaktadır
İş kazasına uğranılan andan/tarihten/günden önce işverenlerce sosyal sigorta yükümlülüklerinin yerine getirilmiş olması koşuluyla, iş kazasına uğranılan gün için bilahare verilen günlü ve kazançlı aylık prim ve hizmet belgelerine istinaden işverenlerin kayıt dışı sigortalı çalıştırdıklarının kabul edilmemesi, dolayısıyla işverenlerin yararlanmakta oldukları asgari ücret desteğinin durdurulmaması ve yararlanmış oldukları asgari ücret destek tutarlarının geri alınmaması gerekmektedir.
