Ay Ortasında Çıkan Kişinin Yemek Parası

Bu yazımızda Ay Ortasında Çıkan İşçinin Yemek Parası anlatılacaktır. Fakat öncesinde Yemek parası ve yemek yardımı hakkında Sgk ve Gelir Vergisi istisna durumları ele alındıktan sonra konuya geçilecektir.

Yemek Yardımı ve Parası İstisnası Nedir?

               Yemek yardımı, işçiye işveren tarafından sağlanan yan haklardan biridir. İşçinin en temel ihtiyaçlarından biri olduğu için SGK ve Gelir Vergisi açısından da kolaylıklar sağlanmıştır.

Nakit Olarak Verilen Yemek Parası

İşçiye nakit olarak bordrosunda ödenen yemek parası, gelir vergisine tabidir. SGK açısından ise, iş günü bazında günlük asgari ücretin % 6’sı kadarı PEK matrahından istisna edilir, üzerinden SGK primi hesaplanmaz.

ÖRNEĞİN;

Ücret:   5.000 TL Brüt

Nisan ayında günlük 30 TL brüt yemek parası verilmiştir. Fiili çalışma günü 22’dir.

Aylık Brüt Yemek Parası = 22 x 30 =  660

Toplam Kazanç: 5.000 ücret + 660 yemek parası = 5.660 TL

Pek Matrahı Nakit Yemek Parası İstisnası Hesaplaması

Nakit Yemek Parası İstisnası: Günlük Asgari Ücret x % 6 = 119,25 x % 6 : 7,16

İstisna Edilecek Toplam Tutar: 7,16 x 22 (iş günü) : 157,52

PEK Matrahı: 5.660 – 157,72 = 5.502,48

Yemek Kartı/Yemek Kuponu

Çalışana nakit olarak ödenmeyip, yemek kartına yüklenen veya kupon olarak verilen yemek yardımları ayni yardım olarak değerlendirilir ve tutar ne olursa olsun SGK primi hiçbir şekilde hesaplanmaz, prime esas kazanca dâhil edilmez.

Gelir vergisi tarafında ise, her yıl yemek yardımları için istisna rakamı belirlenir ve üzerinden iş günü bazında günlük vergi muafiyeti uygulanır. Bu tutar 2021 yılında 25 TL olarak belirlenmiştir.

ÖRNEĞİN;

Ücret: 5.000 TL Brüt

Yemek yardımı çalışanın yemek kartına ödeniyor, tutar günlük brüt 30 TL, fiili çalışma günü 22’dir.

Aylık Brüt Yemek Parası = 22 x 30 =  660

Toplam Kazanç: 5000 ücret + 660 yemek kartı = 5660

Yemek Kartı/Kuponu Gelir Vergisi İstisnası Hesaplaması

Yemek Kartı Brüt Tutarı: 22 iş günü x 30 TL = 660 TL

Gelir Vergisi Yemek Kartı İstisna Tutarı 2021 yılı: Günlük 25 TL

İstisna Edilecek Toplam Tutar: 25 x 22 = 550 TL gelir vergisi matrahına dâhil edilmez.

Ay Ortasında Çıkan İşçinin Yemek Parası / Yemek Yardımı

Bazen firmalarda kişinin işten çıkacağı gün önceden bilindiği için, ay başında yemek parası sadece çalışacağı gün kadar işçiye ödenir. Bazen de işçiye yemek parası tam ay için ödenir, fakat iş sözleşmesi ay tamamlanmadan sona erdiği için, işçiye çalışmadığı diğer günler için yemek parası ödenmiş olur. Böyle bir durumda, işveren dilerse tam yatırmış olduğu yemek kartının veya parasının çalışılmayan günlere denk gelen kısmını çalışandan geri isteyebilir,  böylece sadece çalışılan günlere denk gelen tutar işçide kalmış olur.

İşverenin tercih edebileceği bir diğer yol da, kısıt uygulamadan işten ayrılmış olsa da çalışmadığı günler için işçiye ödenmiş yemek parasını işçiden hiç kesmemek. Bu tamamen işverenin inisiyatifindedir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken şey, yemek parası istisnası uygulamalarıdır. İşçi ay ortasında çıkıyorsa, fiilen çalıştığı günlere göre istisna tutarı belirlenmesi gerekir.  Örnekler üzerinden durumu açıklayalım.

1. Örnek

İşçi 15.03.2021 tarihinde işten ayrılacaktır. Ücret: 6.000 TL’dir.  Yemek kartına ise Mart ayında 30 günlük yemek parası yatırılmış, bu tutarın brüt rakamı ise 750 TL’dir.  (Günlük : 25 TL Brüt)

İşçinin 15 Mart’a kadar ki iş günü ise; 11 gündür.

İşveren çalışana sadece 15 günlük yemek ücreti ödemek istiyor, tam yatırılan tutarın kazancından kesilmesini istiyor.

Ayni yardım olduğu için PEK’ e dahil edilmez; gelir vergisinden istisna edilecektir.

2021 yılı için günlük istisna tutarı : 25 ‘tir.

Normalde kişiye ayın 15’ inde çıkacağı için 15 günlük yemek kartı yatması gerekiyor.

15 günlük yemek kartı ücreti:  15 x 25 = 375 TL Brüt (hak ettiği tutar)

750 TL ayın başında yattığı için 750 – 375 = 375 TL Brüt (Bu tutarın net kısmı çalışandan geri alınacaktır)

Kişinin toplam kazancı:

3.000 TL (15 günlük ücreti) + 375 TL(yemek kartı) = 3.375 TL Brüt

Fiili çalıştığı gün sayısı: 11 idi.

1. x  25 (günlük istisna) = 275 tl Gelir Vergisi’ nden istisna edilecek tutardır.

• Örnek

Kişi 15.03.2021’ de işten ayrılacaktır. Ücret: 6.000 TL’dir.  Yemek kartına ise Mart ayında 30 günlük yemek parası yatırılmış, bu tutarın brüt rakamı ise 750 TL’dir.  (Günlük : 25 TL Brüt) (Günlük : 25 TL Brüt). İşçinin 15 Mart’a kadar ki iş günü ise; 11 gündür.

 Fakat işveren, işçi işten ay ortasında ayrılmış olsa da yemek kartından hiçbir şekilde kesinti yapılmasını istemiyor.

Kişinin toplam kazancı yine bir önceki örneğimizdeki gibi:

3.000 TL (15 günlük ücreti) + 750 YL (yemek kartı) = 3.750 TL Brüt

Fiili çalıştığı gün sayısı : 11’di.

1. x  25 (günlük istisna) = 275 tl Gelir Vergisi’ nden istisna edilecek tutardır.

Örnekte görüldüğü gibi istisna tutarı değişmemiştir. Çünkü kişinin fiilen çalıştığı günler gelir vergisinden istisna edilir.

GVK Madde 23/8’de açıkça yazdığı üzere, istisna kapsamındaki tutar fiilen çalışılan günler için geçerlidir. Bu durum özellikle personele yemek çeki, yemek kartı gibi imkânlar sağlanması halinde önem arz etmektedir.