iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Tehlike sınıfı “çok tehlikeli” ve “tehlikeli” olanlar ile 50’den fazla çalışanı bulunan “az tehlikeli” işyerleri için daha önce başlayan iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alma zorunluluğunun kapsamı, 1 Temmuz’dan itibaren genişliyor. “Az tehlikeli işler” kapsamında bulunan ve en az bir SGK’lı çalışanı olan tüm işyerleri, 1 Temmuz 2016 tarihi itibariyle iş güvenliği için Ortak Sağlık Güvenlik Birimi (OSGB)’nden hizmet almak zorunda veya kendi bünyelerinde İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı (İSG Uzmanı) bulundurmak zorunda kalacak.
UYGULAMA HANGI İŞYERLERINI KAPSIYOR?
Uygulama, kamu-özel sektör fark etmeksizin bütün işyerlerini kapsıyor. Bu nedenle tek bir kişinin istihdam edildiği işyerleri bile kapsamda. Dolayısıyla sigortalı apartman görevlisi istihdam edilen apartmanlar da işyeri statüsünde değerlendiriliyorlar. Apartman yöneticileri bu kapsamda 1 Temmuz 2016’dan itibaren uzman ve hekim görevlendirmesi yapmak zorundalar. Aksi takdirde yüksek idari para cezalarıyla karşılaşabilirler.
YÜKSEK PARA CEZALARINA DIKKAT
Cezalara gelince, İSG Kanunu cezaları aykırılığın yapıldığı her ay için ödenmektedir. İşverenler, sözleşme yapmadıkları İşyeri Hekimi için ayda en az 6511 TL, İş Güvenliği Uzmanı için ayda en az 6511 TL olmak üzere toplamda aylık en az 13.022 TL para cezası ile karşılaşabilirler. Bunun yanı sıra Risk Değerlendirmesi, Acil Durum Planı yapılmamışsa, işe girenlerin sağlık raporu bulunmuyorsa hepsinin ayrı ayrı cezası var.
KÜÇÜK İŞLETME SAHIPLERI KENDI İŞYERLERININ UZMANI OLABILECEK
Öte yandan, iş sağlığı ve güvenliği bilincinin artırılmasını amaçlayan bazı kolaylıklar sayesinde 10’dan az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerlerinin işveren veya işveren vekilleri işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilecekler. Bunun için Anadolu Üniversitesi ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın imzaladığı protokol çerçevesinde açılmış sertifika programına kendi işyerinin uzmanı olmak isteyen işveren veya işveren vekillerinin katılımı gerekiyor. Program sonunda yapılacak sınavda başarılı olan işveren veya işveren vekilleri işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç kendi iş yerlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilecekler. Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır, ancak 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilmektedir.
YENI UYGULAMA KAÇ İŞYERINI KAPSAYACAK
SGK istatistiklerine göre Türkiye’de Ocak 2016 itibarıyla 1 milyon 700 binin üzerinde işyeri bulunuyor. Bu işyerlerinin 1 milyon 463 bin 898’inde 10’dan az çalışan bulunmakta. Yani Türkiye’deki işyerlerinin yüzde 85’i 10’dan az çalışanı bulunan işyerleri. Kaba bir hesapla Türkiye’de yaklaşık 700 bin işyerinin yeni uygulamaya giren, başka bir deyişle, 10’dan az çalışanı bulunan az tehlikeli sınıf işyeri olduğunu söylememiz mümkün. 1 Temmuz’dan itibaren yaklaşık 30 bin kamu kuruluşu da bu uygulama kapsamına girecek.
GÜVENLIK KÜLTÜRÜ ŞART
Ancak istatistikler farklı bir noktayı işaret ediyor. Son on yılda iş kazalarında toplam 15.086 kişinin yaşamını yitirdiği ülkemizde bu sayının üçte birinden fazlası, yani 5.266 kişi İş Güvenliği yasasının çıkmasından sonra hayatını kaybetmiş bulunmakta. Başka bir deyişle, yasa sonrası iş kazalarında görülen ölüm oranları yasa öncesi ortalamasının üzerinde.
Demek ki sadece yasa koymakla iş bitmiyor. 1 Temmuz öncesi itibarı ile, yasal zorunluluğa rağmen, yaklaşık 700 bin şirketten 480 bininin İş Güvenliği Uzmanı bulundurmaması, ülkemizde, maalesef iş güvenliği kültürünün oluşmamış olduğunun bir göstergesi.
Dileğimiz, bakanlığın tüm iyi niyetli girişimlerinin yanı sıra şirket yöneticileri ve çalışanların da konuya hassasiyetle eğilmesi ve sonuçta konu ile ilgili mevzuatın eksiksiz uygulanması.
Kadir Bayındır
İş Güvenliği Uzmanı
4A OSGB
